بررسي مفاهيم قدسي در مصلي و مسجد بر اساس فقه و عرفان شيعه (نمونه موردي: مصلي امام‌خميني، مسجد جامع و مسجد امام در تهران)

Review of sacred concepts in musalla and mosque that based on Shia jurisprudence and mysticism (Case study: Imam Khomeini Musalla,Imam Mosque and the Jama Mosque in Tehran)

فضاهاي عبادي اديان از مهم‌ترين مظاهر تجلي هنر قدسي در كالبد است. بدين ترتيب با واكاوي معيارهاي قدسي متجلي در هر بنا مي¬توان به چگونگي تجلي، تفاوت ها و شباهت ها در غالب نمادهايي دست يافت. اين پژوهش سعي دارد تا با استفاده از مطالعات كتابخانه اي و مشاهدات ميداني به بازشناسي مفاهيم قدسي بر اساس فقه و عرفان شيعه دست يابد و از طريق مطالعات تطبيقي به بررسي و نمود مفاهيم ياد شده در هر بنا بپردازد. براي اين منظور نمونه اي از مصلي، مسجد جامع و مسجد محلي در شهر تهران انتخاب شد و مورد بررسي قرار گرفت. بر اساس مطالعات انجام شده دو مفهوم زيباسازي (تشبيه) و معنا سازي (تنزيه) مورد بررسي قرار گرفت، براي هر مفهوم پنج شاخصه در نظر گرفته شد. و بر اساس آن ها امتياز دهي صورت گرفت. بررسي ها حاكي از آن است كه در مسجد جامع با عنوان هنر شباهت نما، در مسجد، هنر شباهت‌نما - شباهت زدا و در مصلي با عنوان هنر شباهت زدا ديده مي شود.

The most important manifestations of the religions worship spaces of the manifestation of the Holy in body art. Thus, with roots in every building criteriaanalysis considers to be manifested how fitted, the differences and similarities in dominant symbols. This research is trying to use the library studies and field observations to the sacred concepts of recognition based on jurisprudence and Sufism and Shi`a achieve through comparative studies was to examine and learn concepts in every building. For this purpose, a sample of the local mosque, the Grand Mosque and the mosalla in Tehran was selected and reviewed. Based on studies performed two beautification concept (metaphor) and meaning (transcendence) examined, for each of the five was considered the concept of realism. On the basis of the rating. Reviews suggest that it is in the mosque with the title the art of posing, similarities in the mosque, the art of the extraordinary similarity and similarity of view-as-art with extraordinarysimilarity mosalla.