تحليل منظومۀ ليلي و مجنون با تكيه بر نظريۀ مثلث عشقي استرنبرگ

منظومۀ ليلي و مجنون نظامي در زمرۀ برجسته‌ترين عاشقانه‌هاي پارسي به شمار مي‌آيد. اين منظومه از لحاظ ناب بودن عشق، همواره زمينه را براي بررسي و تحقيق در موضوع عشق فراهم كرده است. نظريۀ مثلث عشق استرنبرگ كه به بررسي انواع شيوه‌هاي عشق‌ورزي مي‌پردازد، سه مؤلّفۀ شور، صميميّت و تعهّد را در ايجاد و بروز انواع عشق مؤثر مي‌داند. در اين پژوهش با استفاده از اين نظريه، ميزان برخورداري هر شخصيّت از مؤلّفه‌ها و نحوۀ قرارگيري هر يك از آنها در ابعاد عشقي مختلف بررسي شده است. روش تحقيق در اين پژوهش از نوع توصيفي_تحليلي است. نتيجۀ اين تحقيق نشان مي‌دهد كه مؤلّفۀ شور در ابتدا در هر دو شخصيّت ليلي و مجنون يكسان بوده، امّا با گذر زمان در شخصيّت ليلي روند كاهشي مي‌گيرد. همچنين مؤلّفۀ صميميّت و تعهّد در هر دو شخصيّت نمود يافته است، اگرچه تعهّد در عشق مجنون سهم بيشتري را به خود اختصاص داده است. در مورد ابعاد عشقي نيز هر شخصيّت بعد عشقي خاص خود را تجربه مي‌كند. عشق مجنون «آرماني» است، اما عشق ليلي نسبت به مجنون از بعد «آرماني» به «رفاقتي» مايل شده است. قرار گرفتن شخصيّت‌ها در بعدهاي يكسان، هم‌پوشي مثلث‌هاي عشقي ايجاد شده را نشان مي‌دهد كه بنا بر نظريه بايد پاياني موفّق داشته باشد، امّا علي رغم انتظار با شكست مواجه مي‌شود، دليل اين ناكامي را ميتوان به روان پريشي مجنون نسبت داد. اين تحقيق در زمرۀ مطالعات بين رشته‌اي است و سعي دارد با استفاده از علم روانشناسي منظومۀ ليلي و مجنون را تحليل كند.