بازتاب تجلي حكمت اسلامي بر نقوش فرشهاي مساجد يزد

فرش دستباف يزد يكي از كهن‌ترين دستبافت‌هاي ايراني است، نقوش متنوع و غني‌اش خود بيانگر تاريخ است. نقش و رنگ اين فرش متاثر از شرايط اقليمي، فرهنگي، تاريخي و همچنين بافت تصويري منطقه است. هنرمندان و بافندگان اين نقوش با توجه به برداشت‌ها، باورها، فرهنگ و قدمت تاريخي اين ديار، نقش‌ها و رنگ هاي خاصي را كه حاوي مفاهيم آشكار و پنهان است بر روي بافته‌هاي خود به كار مي‌گيرند. اين مقاله با هدف بررسي تجلي حكمت اسلامي كه از مشخصه‌هاي بارز آن اصل كثرت در وحدت مي‌باشد مورد بررسي قرار داده شده است. نور و رنگ از مشخصه‌هاي اصل كثرت در وحدت مي‌باشند كه هر دو در جهان محسوس به وحدت خداوند اشاره دارند. در اين مقاله ابتدا بازتاب تجلي توحيد در نقوش اين فرش و در انتها بازتاب رنگ‌هاي لاجوردي و سفيد كه از رنگ‌هاي الوهي هستند و در اين فرش به كرات استفاده مي‌شوند مورد بررسي قرار گرفته است كه اين رنگ‌ها را هنرمندان با توجه به فضاي معنوي مسجد استفاده مي‌كردند تا نمازگزاران با حضور قلب نماز را بجا بياورند، در واقع زيلويي كه زيرانداز نمازگزار است بايد منقوش به نقش‌ها و رنگ‌هايي باشد تا خود مانعي در راه حضور قلب مبدل نگردند و از سويي زمينه‌اي فراهم سازد تا به كمك نشانه‌ها و رنگ‌ها، مومن شرايط نماز را بجاي آورد و آنگاه به نماز بايستد.