كليله‌ودمنه آيين‌نامۀ دوستي و دشمني

مراجعه به تاريخ نشان مي‌دهد كه كليله‌ودمنه از نظر پادشاهان حاوي مضموني مهم بود و با مطالب آن همچون اطلاعات طبقه‌بندي‌شده رفتار مي‌كردند. پادشاهان هند آن را در خزانه نهاده بودند. بعد از ترجمه به پهلوي نيز پادشاهان ايران آن را در خزانه نگهداري مي‌كردند .(شاهنامه،1386، ج 7: 369 و منشي، 1389 :29) بعد از ترجمه به عربي نيز همين معامله با آن مي‌شد چنانكه مأمون نيز آن را در خزانه نهاد. (مينوي،1336: 342) اين مقاله درصدد رمزگشايي از هدف نگارش كليله‌ودمنه اين كتاب كهن سياسي-آموزشي است و مقصد نهايي نوشته شدن همۀ داستان‌هاي اصلي و فرعي اين كتاب باستاني را بر اساس متون متعددي كه از آن وجود دارد، مورد بررسي قرار مي‌دهد. اهداف ذكرشده براي اين داستان‌ها برگرفته از منابع هندي ، عربي و فارسي كليله‌ودمنه است. در اين بررسي همچنين فرضيه فرانسوا دوبلوا در مورد انطباق آرته شاسترا بر داستان‌هاي كليله‌ودمنه و غيراخلاقي و ماكياويليستي بودن مضمون اين كتاب، مورد ترديد قرارگرفته است. بر اساس فرضيه اين مقاله، آموزۀ اصلي كليله‌ودمنه؛ آموزش ظرايف و لوازم دوستي و دشمني به سياستمداران است، مضموني كه يكي از مهم‌ترين دغدغه‌هاي سياسي دورۀ باستان به شمار مي‌رفت.