مقايسه پاسخ هاي حاد دستگاه انعقادي خون به فعاليت ورزشي در مردان و زنان غيرفعال

مقدمه: بيماري‌هاي قلبي-عروقي يكي از شايع‌ترين علل مرگ و مير در جهان است. يكي از علت‌هاي اصلي اين بيماري‌ها، ترومبوز است كه به دليل افزايش فعاليت عوامل انعقادي و بر هم خوردن تعادل در دستگاه هموستاز اتفاق مي‌افتد (1). تعدادي از مطالعات گزارش كرده‌اند كه فعاليت ورزشي حاد مي‌تواند با افزايش فعاليت عوامل انعقادي، زمينه‌ساز تشكيل ترومبوز گردد (2). بنابراين، هدف از مطالعه حاضر مقايسه پاسخ‌هاي حاد دستگاه انعقادي خون به فعاليت ورزشي در مردان و زنان غيرفعال مي‌باشد. روششناسي: آزمودني‌هاي اين مطالعه را مردان (تعداد = 15 نفر، سن = 6/25) و زنان (تعداد = 10 نفر، سن = 4/24) غيرفعال سالم تشكيل مي‌دادند. آزمودني‌ها يك جلسه فعاليت ورزشي زيربيشينه را با 75 درصد اكسيژن مصرفي بيشينه روي چرخ كارسنج، به مدت 30 دقيقه اجرا كردند. نمونه‌هاي خوني براي اندازه‌گيري زمان پروترومبين (PT) زمان ترومبوپلاستين نسبي فعال شده (aPTT) فيبرينوژن (F) و تعداد پلاكت‌ها (PC) قبل، بلافاصله بعد از فعاليت و بعد از 30 دقيقه بازگشت به حالت اوليه جمع‌آوري شد. براي بررسي‌هاي آماري از آزمون تحليل واريانس با اندازه‌هاي تكراري و تحليل كواريانس استفاده شد. نتايج: F و PC بلافاصله بعد از فعاليت ورزشي در هر دو گروه مردان و زنان افزايش يافت (001/0≥p) و بعد از دوره بازيافت در هر دو گروه در همان حالت افزايشي باقي ماند (05/0≥p). هر دوي F و PC بلافاصله پس از فعاليت و بعد از دوره بازيافت در گروه مردان بيشتر از گروه زنان بودند كه از لحاظ آماري معني‌دار نشد (05/0≤p). به دنبال اجراي فعاليت ورزشي PT و aPTT در هر دو گروه كاهش يافت (001/0≥p) و اين كاهش بعد از دوره بازيافت درهر دو گروه حفظ شد (01/0≥p). كاهشPT و aPTTدر مراحل بلافاصله پس از فعاليت و بعد از دوره بازيافت در گروه مردان بيشتر از گروه زنان بودند (05/0≥p). بحث و نتيجه گيري: مطالعه حاضر نشان داد كه 30 دقيقه فعاليت ورزشي زيربيشينه منجر به افزايش تعداد پلاكت‌ها و تحريك دستگاه انعقادي خون مي‌شود. اين اثر در آزمودني‌هاي مرد در مقايسه با آزمودني‌هاي زن بيشتر است. به نظر مي رسد فشار جسماني منجر به تحريك دستگاه انعقادي خون مي‌شود كه اين مسئله ممكن است خطر تشكيل ترومبوز شرياني را، مخصوصاً در آزمودني‌هاي مرد غيرفعال افزايش دهد.