تعامل ورزش و هنر؛ بررسي نقش هم­افزايندگي متقابل هنر و ورزش در دوران تيموري و صفوي

هنر (صنعت) و پهلواني (فتوت)، از ديرباز به عنوان دو جنبه از فضيلت جوانمردي و نيكمردي به حساب مي­آمدند، با اين حال در دوران تيموري و صفوي، از رهگذر افزايش تحرك و در نتيجه تعاملات اقشار و لايه­هاي مختلف اجتماعي، ناشي از پويايي تمدني، همگرايي و هم افزايي اين دو گروه اجتماعي (هنرمندان و ورزشكاران)، بيش از پيش فزوني گرفت؛ به گونه­اي كه بسياري از ورزشكاران در زمره­ي اهل ادب و كسوتِ هنرمندان درآمده و در طرف ديگر بسياري از اهالي هنر و صنعت به ورزش و فنون پهلواني روي آورده و مكررا در ميان اجتماعات ورزشي حاضر شده و به فعاليت پرداختند. پژوهش حاضر كه به شيوه­ي تاريخي – تحليلي به انجام رسيده است سعي دارد با بررسي شواهد مختلف تاريخي از اين همگرايي، علاوه بر واكاوي زمينه­ها و علل آن، به برخي از نتايج و آورده­هاي اين همراهي و هم­آهنگي بپردازد. نتايج حاصل از بررسي نشان مي­دهد كه فرصت­هاي پديد آمده براي تعامل از خلال برگزاري اردوهاي نظامي، تشريفات و مراسم­هاي درباري و برخي انجمن­ها و محافل ادبي و هنري نقش بسزايي در تاثيرپذيري گروه­هاي مختلف اجتماعي و به خصوص ورزشكاران و صنعت­پيشگان از منش و سلوك هم­ديگر داشته است. نتيجه­ي اين تاثيرپذيري براي هنرمندان، علاوه بر كسب روحيه از طريق ورزش، افزايش دقت و واقع­نمايي در بازنمايي صحنه­هاي مربوط به رزم و پهلواني در نگاره­ها بوده و از طرف ديگر، هم­نشيني ورزشكاران با اهالي هنر و پيشه، به اجين شدن هر چه بيشترِ كمالات فضل و ادب با زورآوري، انجاميده است.