آسيب‌شناسي آموزش «را» در كتاب دستور كاربردي؛ بر مبناي رويكرد نحوي-كلامي دبيرمقدم

چگونگي آموزش «را» يكي از موضوعاتي است كه همواره در آموزش زبان فارسي به غيرفارسي‌زبانان چالش‌برانگيز بوده است. بخشي از اين مشكل به ماهيت اين عنصر و خصوصا پيش‌بيني‌ناپذيري آن در يك جمله‌ي منفرد خارج از بافت بازمي‌گردد. اما گذشته از اين، با نگاهي به منابع آموزش دستور زبان فارسي نيز درخواهيم يافت كه موارد مختلف كاربرد «را» در اين منابع از پوشش آموزشي كافي برخوردار نيست. يكي از منابع پر كاربرد در آموزش دستور زبان فارسي به غير فارسي‌زبانان كتاب دستور كاربردي است. هدف پژوهش حاضر، ارائه‌ي تحليلي آسيب‌شناسانه بر امر آموزش «را» در اين كتاب با توجه به مشكلاتي است كه فارسي‌آموزان با آن مواجه‌اند. بدين منظور، طبقه‌بندي دو بخشي موارد كاربرد «را» در حالت بي‌نشان بر اساس رويكرد نحوي- كلامي دبيرمقدم به «را»، به عنوان مبناي اين بررسي انتخاب شده و در مطالعه‌اي موردي، از آزموني براي پي بردن به نقاط قوت و ضعف گروهي از فارسي‌آموزان سطح پيشرفته مركز آموزش زبان فارسي دانشگاه امام خميني كه طبق رويكرد معرفگي- نكرگي كتاب دستور كاربردي آموزش ديده‌اند، در ارتباط با اين موارد بهره گرفته مي‌شود. در بخش نخست اين آزمون، وضعيت آزمودني‌ها در قبال موارد مختلف حضور هميشگي «را» ارزيابي خواهد گرديد و در بخش دوم، به سنجش دانش زباني آزمودني‌ها در رابطه با حالات چهارگانه‌ي حضور يا عدم حضور «را» در جملات درون متني پرداخته مي‌شود. نتايج اين پژوهش نشان مي‌دهد آزمودني‌ها، به شكل معناداري در استفاده از «را» در برخي از موارد حضور هميشگي «را» دچار مشكل هستند. همچنين اين آزمودني‌ها در كاربرد «را» در ساير موارد يعني موارد حضور بالقوه‌ي «را» بر اساس متن و بافت مورد نظر، از مهارت كافي برخوردار نيستند. بر اساس اين آسيب‌شناسي و رويكرد اتخاذ شده، در پايان راهكارهايي براي آموزش «را» در اين پژوهش پيشنهاد مي‌گردد.