اثر بخشي درمان پذيرش و تعهد بر عملكرد خانواده هاي داراي فرزند مبتلا به اختلال نقص توجه/ بيش فعالي در شهر تبريز

اختلال نقص توجه/ بيش فعالي (ADHD) نوعي اختلال عصب -روانشناختي است كه علائم آن كم توجهي، تكانشگري و فعاليت بيش از اندازه و غيرمتناسب با سن و شرايط محيطي مي باشد (ماريا و ماريا، 2010). اين اختلال اختلالي رشدي در توجه، كنترل تكانش، بيقراري و هدايت رفتار است كه به طور طبيعي ايجاد ميشود و ناشي از اختلالات عصب شناختي بزرگ، حسي، حركتي يا هيجاني است (هاروي و همكاران، 2007) شيوع اين اختلال 2 تا 5 درصد است و در پسرها 2 تا 3برابر بيشتر از دخترها ديده مي شود (  عليشاهي، دهبزرگي و دهقان، 2003) ميزان شيوع اختلال نقص توجه/ بيش فعال در ايران 10 تا 20 درصد تخمين زده شده است (عليزاده، 2007) درمورد سبب شناسي اين اختلال، شواهد علمي قوياً بر وجود زيربنايي زيست شناختي اشاره مي كند .گستره علل، در بر گيرنده انتقال ژنتيكي، شخصيت و مزاج، عوامل پيش و پس از تولد و تفاوت در ساختارهاي مغزي و احتمالاً تفاوت در وضعيت شيميايي مغز است ،كه با عوامل محيطي در تعامل هستند(كيت، 2007).هدف اين پژوهش اثر بخشي درمان پذيرش و تعهد بر عملكرد خانواده هاي داراي فرزند مبتلا به اختلال نقص توجه/ بيش فعالي در تبريز بوده است. جامعه آماري تحقيق حاضر ، شامل تمام خانواده هاي داراي فرزند مبتلا به اختلال ADHD كه به مراكز مشاوره شهر تبريز مراجعه نموده¬اند، مي¬باشد. پژوهش حاضر يك پژوهش از نوع آزمايشي( طرح پيش آزمون - پس آزمون) همراه با گروه كنترل مي¬باشد. متغير¬ مستقل رويكرد آموزش گروهي مبتني بر درمان پذيرش و تعهد(ACT) است. متغير وابسته نيز عملكرد خانوادهاست كه توسط ابزار سنجش خانواده (FAD) سنجيده مي¬شود. در مرحله اول پژوهش 25 خانواده از خانواده¬هاي مراجعه كننده به مراكز مشاوره شهر تبريز كه داراي فرزندان بيش فعال بودند به عنوان نمونه انتخاب شدند. قبل از شروع آزمون 5 خانواده از شركت در آزمون انصراف دادند، بنابراين جلسات با حضور 20خانواده ادامه يافت. اين خانواده¬ها به صورت تصادفي در گروه¬هاي آزمايش و كنترل جايگزين شدند(10 خانواده گروه درماني آموزش مبتني بر پذيرش و تعهد، 10 خانواده در گروه كنترل) . جلسات آموزشي – درماني بر روي گروه¬هاي آزمايش انجام شد و زوجين گروه كنترل صرفاً در پيش آزمون – پس آزمون شركت كردند و در انتظار درمان قرار گرفتند. خانواده هايي كه در گروه كنترل قرار گرفتند بنا شد كه جهت رعايت اصول اخلاقي در پايان مداخلات درمان را دريافت كنند. گروه¬ آزمايشي برنامه درماني مبتني بر رويكرد پذيرش و تعهد با تأكيد بر كاربرد دستورالعمل¬ها را در طي 10 جلسه و هر جلسه به مدت 60 دقيقه دريافت نمودند، گروه كنترل تا پايان فرايند درمان هيچ گونه مداخله درماني دريافت نكردند و در ليست انتظار براي دوره هاي درماني بعدي قرار گرفتند. در اين پژوهش از روش نيمه آزمايشي با طرح پيش آزمون و پس آزمون با گروه كنترل انجام شد. ابزار اين پژوهش پرسشنامه سنجش خانواده (FAD) بود. داده‌هاي پژوهش با استفاده از روش تحليل كواريانس چند متغيره مورد تجزيه و تحليل قرار گرفت. يافته ها نشان داد كه روش درماني پذيرش و تعهد بر عملكرد خانواده ها موثر بوده است و نتايج حاكي از آن است كه روش درمان اكت(33/106) تاثير داشته است. نتايج اين پژوهش با پژوهش¬هاي فرانسيسكو (7)، هربرت و همكاران (8)، نريماني و بخشايش (9) همسو بوده است. چون پذيرش و تعهد ، احساس بدون قضاوت و متعادلي از آگاهي است كه به واضح ديدن و پذيرش هيجانات و پديده هاي فيزيكي، همانطور كه اتفاق مي افتند كمك مي كند. بنابراين آموزش آن به زوجين باعث مي شود كه آنان احساسات و نشانه هاي رواني خود را بپذيرند و قبول و پذيرش اين احساسات وافكار باعث كاهش توجه و حساسيت بيش از حد به مسائل فرزندان و اختلال آنها و مسائل زناشويي مي شود در نتيجه سازگاري آنها بهبود مي بايد.

Introduction: Attention Deficit / Hyperactivity Disorder (ADHD) is a type of neuropsychological disorder whose symptoms are underappreciated, impulsive and excessive and incompatible with age and environmental conditions (1). This disorder is a developmental disorder in attention, control of shaking, restlessness and behavioral conduct that occurs naturally and is caused by major neurological, sensory, motor, or emotional disorders (2). The prevalence of this disorder is 2 to 5% and in boys 2 It is estimated to be 3 times more likely than girls (3). The prevalence of attention deficit / hyperactivity disorder in Iran is estimated to be 10% to 20%. (4) Concerning the aetiology of this disorder, scientific evidence strongly emphasizes the existence of biological infrastructure. The causes of the disease include genetic transmission, personality and temperament, pre and postpartum factors, and differences in brain structures and possibly differences in the brain s chemical status. T, which interact with environmental factors (5).The purpose of this study was to evaluate the efficacy of acceptance and commitment therapy on the performance of families with children with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) in Tabriz. The statistical population of the present study included all families with children with ADHD who referred to counseling centers of Tabriz city. The present study is a pilot study (pretest-posttest design) with control group. Independent variable In this research group training approach based on acceptance and commitment therapy (ACT). The dependent variable is family function, which is measured by the Family Measurement Tool (FAD). In the first stage, 25 families from families referring to Tabriz counseling centers with overactive children were selected as samples. Before the start of the test, five families refused to participate in the test, so meetings were held in the presence of 20 families. These families were randomly assigned to experimental and control groups (10 families of admission and commitment education group therapy, 10 families in control group). Educational-therapeutic sessions were conducted on the experimental groups and the control group couples participated in the pre-test-post-test only and were waiting for treatment. Families in the control group were set up to receive the treatment in order to comply with the ethics at the end of the interventions. The experimental group was based on an admission and commitment approach based on the approach of applying the guidelines for 10 sessions and 60 minutes for each session, the control group did not receive any treatment interventions until the end of the treatment process and they were placed on the waiting list for the next treatment period.In this research, a semi-experimental design with pre-test and post-test design with control group was performed. The instrument of this research was Family Valuation Questionnaire (FAD). Data were analyzed using multivariate covariance analysis method. The findings showed that the acceptance and commitment treatment method was effective on family functioning and the results indicated that the method of treatment of acte (106.33) was effective.The results of this study were consistent with the researches of Francisco (6), Herbert et al. (7), Norimani and forgiveness (8). Because acceptance and commitment are an unassuming sense of consciousness that clearly helps to see and accept the emotions and physical phenomena, as they happen. Therefore, teaching it to couples allows them to accept their emotional feelings and their acceptance and acceptance of these feelings and activities will reduce the excessive sensitivity and attention to the issues of children and their disorder and marital problems, as a result of their compatibility, they improve.