جامعه شناسي تفسيري؛ تاملي در هرمنوتيك و درك روايت

هرمنوتيك سنت تفكر و تاملي فلسفي است كه مي كوشد تا مفهوم فهميدن را روش كند و به اين پرسش پاسخ دهد كه چه چيزي سازنده ي معني هر چيز معني دار است. هرمنوتيك علم شناخت و تفسير كنش هاي انساني است و بيش از يك سده قدمت دارد در حقيقت رويكردي مقابل رويكرد پوزيتيويستي مي باشد. اين دو پارادايم به لحاظ روش و بينش تفاوتهاي اساسي دارند.رويكرد پوزيتيويستي جامعه را پاره اي از طبيعت مي داند و به دنبال نظم قانون وار است و رويكرد تفسيري جامعه را متني مكتوب مي داند و به دنبال فهم معني ان است. سه نحله مهم درسنت هرمنوتيك وجود دارد. هرمنوتيك سنتي(رمانتيك) هرمنوتيك عام و هرمنوتيك منفي. هر يك از اين نحله ها به مساله مهم فهم و درك روايت توجه نموده اند. اينكه با چه پيش فرض هاي به سمت درك روايت حركت كنيم اين سه نحله را از هم متمايز مي كند .ايا رسيدن به تفسيري واحد و كامل از روايت وجود دارد يا مي توان نسبي گرايي در درك روايت را پذيرفت .ايا مي توانيم معيارهايي براي درك حقيقت روايت بيابيم؟ اساسا فهم صحيح از روايت چگونه اتفاق مي افتد؟ فرايند فهم روايت در هر كدام از اين نحله ها چگونه است؟ مقاله حاضر به بررسي ديدگاه انديشمندان صاحب نظر اين سه نحله،هرمنوتيك سنتي(ماخر، ديلتاي و هرش)،هرمنوتيك عام(هايدگر و گادامر)، هرمنوتيك منفي(هابرماس) درخصوص پرسشهاي مطرح شده مي پردازد و در نهايت تلاش مي كند تا با پاسخ به پرسشهاي فوق از منظر سه رويكرد به جمع بندي نظرات پرداخته و افق فهم و درك روايت را روشن سازد. انچه حاصل اين جمع بندي روشن مي نمايد اين است كه هر سه نحله به معرفي قواعدي در هرمنوتيك براي جلوگيري از كج فهمي در فهم روايت مي پردازند و هر سه نحله دستيابي به هنر تفسير كه ذات وجودي هرمنوتيك است را از طريق باور منطق حاكم بر گفتگو امكان پذير مي دانند.