فرديت در وادي عشق منطق الطير عطارنيشابوري

عشق هميشه يكي از نقش مايه هاي ثابت در ادبيات فارسي بوده است. عطار نيشابوري نيز در وادي دوم منطق الطيرش اين نقش مايه را پرورانده است. همچنين،گفتمان ادبيات فارسي همواره بر عشق اثرگذاشته است و همين نكته سبب شده است كه فارسي زبانان با اين الگوي از پيش مشخص عاشقي كنند. اما بوده اند شاعراني كه براي رهايي از اين كليشه،تلاش خود را به كار بسته اند. عطار نيز در جايگاه شاعري كه چارچوب انديشگاني خودويژه اي دارد سعي كرده است تا انديشه اش را از اين كليشه جدا كند. درنتيجه، با آفرينش گفتمان تازهاي سعي كرده است تا الگوي فكري خود را از چارچوب نظري عشق در گفتمان ادبيات فارسي مستقل كند. در اين معنا، چارچوب نظري عطار دربارۀ عشق داراي تعادل است. از سويي به گفتمان موجود گرايش داردو از سويي ديگر،به همان ميزان انديشه اش را مستقل كرده است. در مقالۀ پيش رو به اين نتيجه رسيده ايم كه انديشۀ عطار ميان گفتمان موجود و آفرينش گفتمان تازه در افت و خيز است. به سخني روشنتر، در هفت وضعيت كليشه هاي گفتمان موجود را بازتوليد مي كند و در هفت وضعيت ديگرفرديت خودش را بروز مي دهد. اما در زمينۀ فرديت بخشي به شخصيت و شخصيت آفريني ناموفق است و در نهايت نمي تواند شخصيتي خودويژه و نه نوعي، از دل اين وادي بيرون بكشد و در جايگاه انساني عشق ورز و متعلق به آفرينشگري خود عطار به مخاطب فارسي زبان عرضه كند.