تاملي بر نقش نهان الگوي پايدار حيات در خانه سنتي نمونه موردي: خانه هاي سنتي شيراز

از ميان فضاهاي پيرامون محيط انسان ساخت، خانه موثرترين فضاي مرتبط با آدمي است. خانه هاي سنتي، هميشه ارتباط تنگاتنگي با طبيعت داشته كه محتواي آن به صورت باغ- خانه خلق شده است. فضايي كه در ارتباط با خانواده بوده، جايي كه اعضاي خانواده در آن احساس تعلق و دلبستگي به فضا را تجربه كرده و كانون گرم خانواده را در خود جاي داده است. خانه جايي است براي آرامش يافتن، خلوت كردن، استراحت كردن، تامل كردن، تعاملات خانوادگي، تفكر كردن و ... در نتيجه خانه، شاخص ترين بنا در تحكيم مكان انسان ساخت است. بررسي ها نشان مي دهد كه خانه سازي بشر با الگوي حيات در حيات شكل گرفته و حيات در معماري ايران ارتباط دهنده فضاها و قلب تپنده ساختمان بوده است. حيات، در خانه سنتي ايران فضايي است كه الگوي حيات را خلق كرده و باعث ايجاد حيات شده و حيات، جايي است كه كليه فضاها را به دور خود آرايش داده، وحدت مي يابد، ارتباط پيمايشي بين آنها به وجود ميآورد، رابطه معنا داري با اعضاي خانواده برقرار كرده، طبيعت را به آغوش خانه كشانيده و فضاي فرح بخشي را به وجود مي آورد. اين نوشتار بهانه ايست براي درك عميق تر الگوهاي پايدار در معماري خانه سنتي كه همواره عواملي چون باشندگان، آب، خاك، گياه و ابنيه، شيرازه داستان حيات در اين نوع از الگوي خانه بوده و همواره يك نهان الگوي پايدار (الگوي حيات در حيات) را خلق نموده است. جهت انجام اين تحقيق، نمونه هاي مختلف خانه ها با استفاده از برداشت هاي ميداني و اسناد ميراث فرهنگي فارس تعيين شده كه به وسيله شبيه سازي الگوها، ويژگي هاي ساختاري الگوي حيات در خانه هاي سنتي شيراز تحليل و بررسي شده و در آخر نمونه الگوهاي مورد نظر و مدل آن ارائه گرديده است. اين مقاله با رويكرد كيفي بوده و روش آن بررسي كتابخانه اي، اسنادي و تحليلي مي باشد.