كاربرد روش هاي برشي و مغزه گيري در استخراج فيروزه

سنگ فيروزه، يكي از گوهرهاي زيبا و گران بهايي است كه در داخل گدازه هاي تراكي آندزيت و آندزيت قرار گرفته و اغلب متعلق به دوران سوم زمين شناسي است. اين گدازه ها، باسنگهاي پيريت، آپاتيت و كالكوپيريت، آلونيت، هماتيت، ليمونيت و كريزوكولا به همراه عناصر ديگر، توسط آبهاي سطحي در حفره ها و شكاف هاي سنگ هاي درون گير وارد شده و موجب تشكيل فيروزه گرديده است. اگرچه در اين مقاله به روش هاي استخراج اين معدن پرداخته مي شود اما، براي مشخص شدن جنس سنگ هاي همراه فيروزه، اشاره بسيار مختصري به ويژگي هاي كاني شناسي و زمين شناسي آن نيز گرديده است تا امكانات و روش هاي مورد نياز در استخراج بنا به خصوصيت هاي سنگ هاي در بر گيرنده پايه ريزي گردد. آنچه در طراحي و استخراج يك معدن اهميت زيادي دارد، توجيه اقتصادي و ارزش اوليه ماده معدني است؛ تا اينكه روش استخراج مناسب بر اساس ميزان هزينه اي كه مي توان براي آن در نظر گرفت، انجام گيرد. اگرچه مرغوبيت سنگ فيروزه بر اساس رنگ و تركيبات شيميايي آن سنجيده مي شود، اما سلامت و بزرگي ابعاد در هر قطعه از سنگ فيروزه اهميت بسيار زيادي دارد. لذا طرحي كه براي استخراج اين ماده ارزشمند كارآمدتر است؛ در درجه اول نبايد موجب از بين رفتن ماده معدني شده و در مراحل بعد كارايي لازم براي استخراج در اعماق زمين و داخل تونل ها را داشته باشد. شكي نيست كه روش استخراج همراه با آتش كاري در معدن، موجب آسيب هاي جدي و خورد شدن ناخواسته سنگ شده و قطعات ارزشمند فيروزه هنگام قرار گرفتن در معرض موج انفجار آسيب هاي جبران ناپذيري را خواهند ديد. اين پروسه بسيار مشابه با استخراج سنگ هاي ارزشمند و نادر مرمر است. بر اين اساس روش غير انفجاري براي اين قبيل از مواد معدني موجب مي شود كه سنگ هاي توليد شده آسيب كمتري ديده و در نهايت ارزش افزوده ي بيشتري داشته باشند. با توجه به تجربيات كسب شده در استخراج سنگ هاي تزئيني، به صورت پلكاني روباز و زيرزميني، مي توان براي استخراج سنگ فيروزه نيز از روشهاي مشابه اما در مقياسهاي كوچك تر و ظريف تر بهره جست كه در اين مقاله به چگونگي اجراي آن پرداخته شده است.