قابليت‌هاي بصري-گرافيكي فونتوگرافي در بهره گيري از حروف ايراني

در آثار هنر ايراني- اسلامي، نوشتار به عنوان يك عامل اثرگذار و داراي ساختاري انتزاعي مي‌تواند دربردارنده ذهنيات و درونيات در ارائه اثري گرافيكي باشد. خطاطي علم خط و رعايت قواعد است و خوشنويسي چگونگي تركيب و حسن همجواري حروف در كنار هم موارد مي باشد. تايپوگرافي «جلوه تصويري دادن به حروف» است و فونتوگرافي شيوه‌اي است كه از حروف از پيش آماده شده در قالب‌هاي رايانه اي استفاده مي‌گردد و طراح گرافيك با توجه به شعور و آگاهي بصري كه از همنشيني، روي هم سوار شدن حروف، فضاهاي مثبت و منفي حروف و در نهايت تغيير يك حركت بصري يا عنصر بصري در حروف تايپي را اتخاذ مي‌كند، به جلوه‌اي بصري و گرافيكي در حروف دست مي‌يابد. پژوهش حاضر در كنار بررسي جلوه‌ها و قابليت‌هاي بصري- گرافيكي فونتوگرافي، سعي در ارائه‌ي چگونگي چيدمان‌هاي حروف از پيش آماده شده با توجه به قابليت حروف و هدف طراح در يك متن را دارد. اين پژوهش با روش توصيفي- تحليلي و شيوه گردآوري كتابخانه‌اي و آرشيوي در پي پاسخگوي به چالش‌هاي ذهني نويسندگان است كه درقالب دو سوال است: 1- جلوه هاي بصري فونتوگرافي چيست؟ 2- چگونه مي‌توان از اين قابليتها در ارائه آثار گرافيكي بهره برد؟ نتايج پژوهش نشان مي‌دهد كه چهار شاخصه‌ي كاربرد حروف در ايران كه شامل خطاطي، خوشنويسي، تايپ ستينگ، فونتوگرافي و حروف نگاريست، هر كدام در پي ارتقاء و تعالي بخشي بصري و محتوايي حروف را دارد. با توجه به بررسي‌هاي انجام شده، فونتوگرافي شيوه تكنيكال و ابزاري در جهت كاربرد حروف از پيش آماده است. از اين روي نمي‌توان گفت كه هنرمند گرافيست در فونتوگرافي حروف را خلق نموده است، بلكه به شيوه ابداع سعي بر آن دارد تا جلوه‌اي فانتزي و تزييني از چيدمان حروف را ارائه دهد.