بررسي سميّت تماسي عصاره پيچك صحرايي و آويشن باغي بر روي شپشه برنج Sitophilus oryzae

با توجه به خسارت اقتصادي آفات انباري و مقاوم شدن اين آفات نسبت به تركيبات شيميايي مانند فسفين و متيل برومايد جايگزين كردن سموم مناسب براي كنترل آنها ضروري مي باشد. شپشه برنج يكي از آفات مهم غلات انباري است كه سبب زيان كمي و كيفي در برنج، گندم، جو، ذرت و چاودار مي شود. در اين تحقيق اثر حشره كشي عصاره هاي پيچك صحرايي و آويشن باغي آزمايشي به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامل تصادفي با سه تكرار روي شپشه برنج در آزمايشگاه مورد بررسي قرار گرفت. اين عصاره ها با دو حلال استون، متانول و نيز آب گرم تهيه شدند. آزمايش در شرايط دمايي 25 درجه سانتي گراد رطوبت نسبي 5±60 درصد و در تاريكي انجام گرفت. اين آزمايش درون ظرف پتري به قطر 8 سانتيمتر حاوي كاغذ صافي انجام شد. هر كاغذ صافي به دو نيمه مساوي تقسيم شد. هر نيمه به طور جداگانه به عصاره هاي گياهي با غلظت 300 ميكروليتر بر ميلي ليتر آغشته شد. عصاره متانولي آويشن باغي (52 در صد تلفات ) و استوني آويشن باغي (6 /51 در صد تلفات) كه بالاترين در صد تلفات (تلفات بيش از 50 درصد) در غلظت 300 ميكروليتر بر ميلي ليتر را در مقايسه با شاهد داشتند، جهت آزمايش اصلي برگزيده شدند. سپس تأثير دو عصاره فوق با پنج غلظت مختلف روي شپشه برنج بررسي شدند. اين آزمايش نيز در آزمايشگاه به صورت فاكتوريل در قالب طرح كامل تصادفي با سه تكرار اجرا شد. حشرات تلف شده بعد از 48 ساعت شمارش شدند. نتايج آزمايش زيست سنجي نشان داد در غلظت 750 ميكرو ليتر بر ميلي ليتر عصاره متانولي آويشن 2/81% و عصاره استوني آويشن 8/ 77% در صد تلفات داشته اند. نتايج تجزيه و تحليل داده هاي زيست سنجي نشان داد عصاره متانولي آويشن با LC50= 109.22 پي‌پي‌ام و شيب خط دز- پاسخ 395 /0±459/ 1 سميت بيشتري نسبت به عصاره استوني آويشن باغي با LC50= 87.50پي‌پي‌ام و شيب خط دز- پاسخ 395/ 0±203/ 1 داشته است. نتايج نشان مي دهد عصاره ي متانولي آويشن باغي سبب كنترل آفت مورد بررسي در شرايط آزمايشگاهي شده است.