اثر موقعيت شيب و تغيير كاربري بر برخي ويژگي هاي فيزيكوشيميايي و بيولوژيك خاك در شهرستان بروجن

اثر تغيير كاربري بر كيفيت خاك مي تواند به توپوگرافي منطقه بستگي داشته باشد. مطالعه حاضر با هدف بررسي اثر تغيير كاربري (مرتع به كشاورزي) و موقعيت شيب بر برخي از خصوصيات خاك در منطقه بروجن استان چهار محال و بختياري انجام گرفت. بدين منظور دو شيب تپه با كاربري مرتع و كشاورزي انتخاب و از موقعيت هاي قله شيب، شانه شيب و شيب پشتي در سه تكرار نمونه برداري شد. ميانگين كربن آلي و نيتروژن كل در كاربري مرتع به ميزان 28 و 39 درصد بيشتر از كاربري كشاورزي بود. همچنين تغيير كاربري منجر به كاهش فعاليت ال-گلوتاميناز، ميانگين وزني قطر خاكدانه و ميانگين هندسي قطر خاكدانه ها به ترتيب به ميزان 26، 44 و 29 درصد شد. موقعيت شيب اثر معني داري بر ويژگي هاي خاك داشت. بدين ترتيب كه ويژگي هاي اندازه گيري شده از قله شيب به شيب پشتي كاهش يافتند. بيشترين كاهش در كربن آلي، نيتروژن كل و فعاليت ال-گلوتاميناز در اثر تغيير كاربري در موقعيت شيب پشتي مشاهده شد. نيتروژن معدني نيز در قله شيب بيشتر از ساير موقعيت هاي شيب بود. بيشترين تفاوت در نيتروژن معدني بين دو كاربري در موقعيت قله شيب مشاهده گرديد. با توجه به نتايج چنين توصيه مي گردد كه اثرات تغيير كاربري در اراضي تپه ماهوري بر كيفيت خاك بيشتر مورد توجه قرار گيرد و مناطق حساس به فرسايش در اين اراضي مورد عمليات اصلاحي و حفاظتي قرار گيرد.