تعيين مناطق همگن ديم كاري با استفاده از روش هاي خوشه بندي و سامانه اطلاعات جغرافيايي در غرب ايران

مشكلات تأمين منابع آب براي توليد محصولات كشاورزي و جايگاه مهم بخش كشاورزي در تأمين مواد غذايي، ضرورت استفاده از روشهاي كارا مانند ديمكاري را اجتنابناپذير ميكند. علاوه بر اين، استفاده از فناوريهاي جديد مانند روشهاي خوشه بندي ميتوانند ما را در انتخاب مناطق مناسب ديمكاري ياري نموده، و بدين وسيله در توسعه GIS در محيط (Clustering) ديمكاري به عنوان روش قابل قبول براي توليد محصولات كشاورزي مؤثر واقع شوند. در اين پژوهش 39 ايستگاه هواشناسي در سطح غرب ايران انتخاب شد و دادههاي بارندگي، كمينه و بيشينه دما از آنها استخراج گرديد. سپس براي بازسازي اين آمار از روشهاي رگرسيونگيري، ميانگينگيري و تفاضل و نسبتها استفاده شد. با استفاده از معادله هارگريوز - ساماني، داده هاي تبخير- تعرق گياه مرجع به صورت ماهانه مشخص گرديد. براي تعيين مناطق همگن ديمكاري در غرب ايران، چهار مشخصه شامل طول و عرض جغرافيايي، ارتفاع از سطح دريا و نسبت سالانه بارندگي به تبخير - تعرق گياه مرجع و براي تعيين مناطق همگن خشكسالي در منطقه نام برده، چهار مشخصه طول و عرض جغرافيايي، ارتفاع از سطح دريا و متوسط بارندگي در ماههاي داراي بارش انتخاب تعداد زيرمناطق همگن ديمكاري و (Cluster Validity Analysis Platform) CVAP گرديدند. سپس با استفاده از برنامه رايانهاي ( 6 و 7 ،5 ،4 ،3 ،2 ، خشكسالي مشخص گرديد. بر اساس نتايج، در ابتدا منطقه مورد مطالعه به هفت زيرمنطقه همگن ديمكاري ( 1 تفكيك شده و سپس براي هر زيرمنطقه نقشه توزيع نسبت سالانه بارندگي به تبخير - تعرق گياه مرجع رسم گرديد. براساس تجزيه و تحليلهاي انجام شده، زيرمنطقه 2 (شامل شامل جنوب استان آذربايجان غربي، قسمت غربي استانهاي كردستان و كرمانشاه)، ،4 ،3 ،2 ، بيشترين پتانسيل را براي كشت ديم دارا ميباشد. همچنين، منطقه مورد مطالعه به شش زيرمنطقه همگن خشكسالي ( 1 5 و 6) تفكيك گرديد كه با مقايسه آنها با هم زيرمنطقه 2 (شامل همان مناطق فوق) كمترين واقعه خشكسالي را به همراه داشت. بنابراين، ميتوان زيرمنطقه 2 را به عنوان بهترين منطقه هم از نظر ديمكاري و هم از نظر خشكسالي معرفي نمود.