سياست‌هاي توسعه‌اي پيامبر (ص) در غزواتِ سال چهارم هجري؛ راهبردي در حوزۀ روابط سياسي-نظامي با كشورهاي اسلام‌ستيز در پيش‌نويسِ الگوي پايه پيشرفت

از جمله موضوعات مطرح در زندگاني نبي مكرم اسلام، غزوات ايشان با مشركان و شورشيان ميباشد كه نمونهاي بارز از سياستهاي پيشرفت و توسعه اسلام محسوب ميگردد. اين پژوهش با روش توصيفي-تحليلي و بهرهگيري از آيات قرآن و استناد به منابع روايي و تفسيري بر آن است تا به اين پرسش پاسخ دهد كه غزوات سال چهارم هجري پيامبر(ص) تا چه ميزان بيانگر راهبردهايي در حوزۀ روابط سياسي- نظامي با كشورهاي اسلامستيز در راستاي ارتقاي پيشنويسِ الگوي پايه پيشرفت ميباشد؟ يافتهها حاكي از آن است كه پيامبر(ص) در سال چهارم هجري سه غزوۀ «بنينضير»، «ذاتالرقاع» و «بدر الوعد» را پشت سر نهاد. غزوه بنينضير بيانگر موضوعاتي همچون سوء قصد جاني و تهمت و افتراء در راستاي نشرِ اسلام، برخورد قاطعانه از جانب سپاه اسلام با دشمنان و سنجش صحيح شرايطِ حاكم اقتصادي بر جامعه پس از پيروزي مسلمين. غزوه ذاتالرقاع دربردارندۀ سياستهايي همچون ايجاد رعب و وحشت جهتِ القاي حس نااميدي و يأس از سوي دشمنان و راهكاري بنيادي همچون توكل بر ذات الهي و دستيابي به آرامش روحي- رواني براي رفعِ آن از سوي مسلمانان. غزوه بدرالوعد بيانگرِ ترجيح منافع مادي زودگذر بر دستورات الهي و نيز خودباختگي در برابر شايعات از سوي گروهي از مسلمين و متعاقبا بهرهمندي مسلمانان حقيقي از سودي سرشار بهواسطۀ سرسپردگي محض بهدستورات رهبر جامعۀ اسلامي ميباشد. بيشك بهرهمندي از اين موضوعات در راستاي مقابله با كشورهاي اسلامستيز با نگرشي تطبيقي مبتني بر شرايط حاكم بر روابط سياسي ميتواند عنصري سودمند در راستاي سند الگوي پايه پيشرفت در حوزه سياسي- نظامي محسوب گردد.