حكمت متعاليه و فلسفه اخلاق محيط زيست

فلسفه اخلاق محيط زيست به يك حوزه ي فكري در فلسفه اطلاق مي شود كه راجع به چرايي ايجاد بحران هاي زيست محيطي و مسئله حمايت و نحوه ي برون رفت از آن و بويژه درباره ي حق اشياء و ارزش سيستم هاي غير انساني محيط و تعهد اخلاقي انسان ها نسبت به حفاظت از آن بحث مي نمايد ناگفته پيداست كه در در دنياي مدرن امروزي قوانين حوزه محيط زيست رنگ و بويي مبتني بر انسان محوري دارند و از رويكردهاي طبيعت محوري كه انسان نيز جزئي از آن بشمار آمده، غفلت گرديده است اما در مقابل قرآن كريم انسانها را از استثمار طبيعت و اتلاف منابع بر حذر داشته و به تبع آن نيز فيلسوف متأله اسلامي همچون حكيم صدرالمتألهين شيرازي، طبيعت را تجلي و محضر خدا مي داند و به عبارتي طبيعت در نظام فلسفي وي پرتوي از ذات خدا مي باشد بنابراين طبق اين سنت فلسفي انسانها از فساد در زمين منع شده و آنرا به منزله ي خيانت در امانت الهي قلمداد مي كنند. از آنجا كه مسئله ارزش ذاتي يا ابزاري دانستن در فلسفه محيط زيست، از بحث برانگيز ترين مباحث اين حوزه مي باشد لذا در اين مقاله ضمن بررسي مسئله ي ارزش ذاتي و ابزاري در فلسفه محيط زيست به آموزه هاي دين مقدس اسلام و فيلسوفان اسلامي نيز خواهيم پرداخت كه با تأكيدشان بر توجه به ارزش ذاتي طبيعت در فرآيند بهره مندي و استفاده انسان از منابع طبيعي و محيط زيست و تعامل آنها باهم راه حل برون رفت از معضل بحران هاي زيست محيطي را فراهم می آورند0