عوامل تهديد جنگل‌هاي مانگرو با تأكيد بر تغييرات اقليمي در جهان،خاور ميانه و ايران

مانگروها از سازنده ترين اكوسيستم‌هاي بيولوژيكي هستند و به دليل داشتن منافع اكوسيستمي مهم و منحصر به فرد و خدمات رساني به سيستم‌هاي ساحلي و دريايي و جامعه انساني از اهميت بالايي برخوردارند. اين جنگل‌ها به‌عنوان سرپناه براي موجودات زنده ازجمله آبزيان و پرندگان مي‌‌باشند. جنگل‏هاي مانگرو در 123 كشور در دنيا در مساحتي حدود 152000 هكتار گسترش دارند. عوامل تهديد مانگروها به دو دسته طبيعي و انساني تقسيم مي‌‌شوند. ازجمله عوامل طبيعي مي‌‌توان به سونامي، رعد و برق، طوفان و سيل، بيماري‌ها و آفت‌ها، شن‌هاي روان، تغييرات شوري و فرسايش اشاره نمود. ازجمله عوامل انساني نيز مي‌‌توان به تغييرات اقليمي، افزايش جمعيت، گسترش شهرها، كشاورزي، آبزي‌پروري، برداشت چوب، تغييرات هيدرولوژيكي، رسوب‌گذاري شديد، بنادر و سازه‌هاي دريايي، سد سازي، لايروبي و لايريزي، آلودگي نفتي، انواع آلودگي با منشاء خشكي ازجمله علف‌كش‌ها، فاضلاب، استخراج معدن و ايجاد صنايع، گرمايش جهاني و بالا آمدن آب دريا‌ها و گردشگري ناپايدار اشاره نمود كه مجموعه اين عوامل باعث كاهش مساحت جنگل‌هاي حرا در مناطق مختلف دنيا شده است، به‌طوري كه اگر اين روند كنوني ادامه يابد، پوشش حرا تا 35 درصد (نسبت به 2000 هكتار)، در آينده نزديك از بين خواهد رفت. از عوامل طبيعي تهديدات مانگروها در ايران كمبود مواد مغذي خاك، رسوب‌گذاري نامناسب در زيستگاه‌ها، تغييرات آب‌وهوايي، كه مي‌‌تواند رژيم بارش را تحت تأثير قرار دهد و در جنوب شرق كشور، طوفان‌هاي موسمي مي‌‌توانند درختان و نهال‌ها را از بين ببرند. در خصوص عوامل انساني نيز مي‌‌توان توسعه زيرساخت‌ها نظير گسترش طرح‌هاي نفتي، جنگل‌داري، ماهيگيري، افزايش آلودگي در محيط‌زيست و آلودگي نفتي را نام برد. نتايج بررسي‌ها نشان مي‌‌دهد جنگل‌هاي مانگرو از اهميت اكوسيستمي فراواني برخودار است و در تالاب‌هاي ساحلي در مناطق استوايي و نيمه استوايي جهان خدمات اكولوژيكي فراواني ازجمله به‌عنوان يك سپر در برابر فرسايش و خسارات ناشي از طوفان، زيستگاه حيات وحش، خدمات شيلاتي و حفظ كربن ارائه مي‌‌دهند. عوامل تهديد جنگل‌هاي مانگرو در مناطق مختلف جهان از اهميت متفاوتي برخوردار است، ليكن تغييرات اقليمي به احتمال زياد تأثير قابل‌توجهي بر اكوسيستم جنگل‌هاي حرا از طريق پيامدهاي مختلفي ازجمله سطح آب درياها (SLR)، تغيير جريان اقيانوس، افزايش طوفان‌ها، افزايش درجه حرارت، تغييرات در بارش و افزايش CO2 مرتبط هستند. در منطقه خاورميانه نيز عوامل تغييرات اقليمي اثرات مختلفي بر روي جنگل‌هاي مانگرو گذاشته و در كشورهاي مختلف باعث كاهش مساحت آن‌ها شده است. در ايران نيز با توجه به تغييرات جهاني و منطقه‌اي آن مي‌‌توان از افزايش دما، كاهش بارش و افزايش سطح دريا به‌عنوان عوامل تأثيرگذار نام برد.