اهميت اكولوژيك شكارچيان در شبكه غذايي خليج فارس با استفاده از مدل تجزيه و تحليل مكاني

براي درك پويايي جوامع دريايي و اثرات گونه‌ها بر جوامع، شناخت روابط متقابل غذايي و موقعيت گونه در شبكه غذايي ضروري است. مطالعات اخير نشان داده‌اند كه شكارچيان از قبيل كوسه‌ها و سفره‌ماهيان از مؤلفه‌هاي مهم در شبكه غذايي هستند. در اين مطالعه نقش اكولوژيك چندين گونه كوسه‌ماهي و سفره‌ماهي در اكوسيستم خليج فارس و درياي عمان با استفاده از مدل تجزيه و تحليل مكاني بررسي شد. همچنين فرضيۀ اين‌كه برخي ماهيان غضروفي مي‌‌توانند به‌عنوان گونه‌هاي كليدي در شبكۀ غذايي دسته‌بندي شوند، بررسي شد. شكارچيان بزرگ اهميت اكولوژيك بسيار زياد (به‌عنوان گونه‌هاي كليدي) دارند. بنابراين وقتي شكارچيان بزرگ از اكوسيستم حذف مي‌‌شوند، شكارچيان مياني شبكه غذايي موقعيت مكاني بالاتري را اشغال مي‌‌كنند. با توجه به هدف مطالعه، از پايان‌نامه‌ها و مقالات ارائه شده مرتبط با رژيم غذايي و پويا‌شناسي اكوسيستم در خليج فارس و خليج عمان استفاده گرديد. درنهايت داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار NetDraw به شبكه غذايي تبديل شد و براي هر گونه يك گره مخصوص ترسيم گرديد. هر گره نشان دهنده ارزش اكولوژيك گونه مذكور است. هرچه هر گره بزرگتر باشد، نشان‌دهنده كارايي اكولوژيك بالاتر براي گونه است. نتايج نشان داد كه كوسه‌ماهيان Carcharhinus leucas، Rhizopriondon acutus، R. ologolinx و C. dussumeri و سفره‌ماهيان Torpedo sinuspersici و Gymnura poecilura از گونه‌هايي با كارايي اكولوژيك بالا در اكوسيستم خليج فارس و خليج عمان هستند و ممكن است يك اثر قوي بر سطوح غذايي پايين‌تر اعمال كنند. اگرچه اين اطلاعات نياز به بررسي بيشتر به‌وسيله مديريت شيلاتي و حفاظتي دارند، به هر حال اين موضوع آشكار مي‌كند كه كاركرد اكوسيستم ممكن است به‌وسيله كاهش جمعيت شكارچيان بزرگ تغيير پيدا كند. نتايج اين مطالعه مي‌‌تواند اطلاعات مهمي پيرامون مديريت شيلاتي و فعاليت‌هاي حفاظتي براي گونه‌هاي شكارچيان بزرگ را فراهم كند. همچنين اين مطالعه الگوي شبكه غذايي در منطقه خليج فارس و درياي عمان را آشكار كرد كه از نياز‌هاي اساسي براي مديريت شيلاتي مبتني بر اكوسيستم در منطقه به شمار مي‌‌آيد.