اهميت ژنوتيپ هاي بومي و وحشي جنگل هاي ارسباران در اصلاح پايه هاي درختان ميوه

جنگل، هديه بزرگ خداوند براي بشريت و موجودات روي كره زمين مي¬باشد. انسان نيازهاي روزانه خود را از طريق جنگل تامين مي¬كرده و فقط در سايه جنگل حيات و توليد نسل خود را تداوم بخشيد. احترام به درختان و احساس دوستي نسبت به آنها، پديده¬اي است كه منشأ ديرينه در فكر انسان¬ها دارد. توجه به اهميت روزافزون منابع طبيعي و افزايش تقاضا از يك سو و محدوديت منابع از سوي ديگر، اهميت فوق العاده ژنوتيپ¬هاي موجود در جنگل، حفظ و حراست از آن ها با اهداف مختلف همواره مورد توجه بوده است. در شرايط كنوني علاوه از اهميت اجتماعي و زيست محيطي جنگل هاي ارسباران، اهميت اقتصادي آن را نيز بايستي مد نظر قرار داد. استفاده صحيح با نگرش اقتصادي و زيست محيطي از اين منابع محدود با اكوسيستم شكننده و آسيب پذير نيازمند روش هاي مناسب با شرايط ويژه جغرافيايي، اكولوژيكي و بيولوژيكي كشور است. وجود تنوع ژنتيكي قابل ملاحظه در اين جنگل ها زمينه مناسبي جهت گزينش و استفاده در برنامه‌هاي به نژادي به شمار مي¬آيد و لزوم شناسايي و نگهداري اين ذخاير توارثي را مورد تاكيد قرار مي‌دهد. در اين راستا پروژه شناسايي گونه هاي وحشي و بومي گلابي هاي موجود در ايران اجرا شد. جنگل¬هاي ارسباران واقع در استان آذربايجان شرقي نيز از اين امر مستثني نبود. در طي اين پروژه جنگل¬هاي ارسباران مورد بازديد و بررسي قرار گرفت. در طي اين پروژه تعداد 4 گونه گلابي وحشي شامل: P. salicifolia و P. elaeagrifolia و P. amygdaliformis و P. hyrcana شناسايي و مشخص شدند. اين گونه¬ها پس از مطالعات تكميلي به عنوان منبع ژنتيكي در برنامه هاي اصلاح پايه به منظور مقاومت به بيماري هاي خاكزاد و بيماري هايي نظير آتشك و همچنين برنامه هاي اصلاحي كلاسيك (دورگ گيري) مي توانند مورد استفاده قرار گيرند.