نفت به عنوان غشاي نيمه تراوا بين آب سازند و آب هوشمند، مروري بر كارهاي گذشته و بررسي آزمايشگاهي

سيلابزني مخازن نفت به وسيه آب توليد شده از مخزن يا آب دريا در مخازن فراساحلي يا نزديك دريا، مدت هاي زيادي است كه به دنبال افت فشار مخزن در اثر توليد از آن و در نتيجه كاهش توليد و با هدف افزايش بازده مخزن انجام ميشود. مهم ترين ساز و كار افزايش برداشت در اثر سيلابزني با آب در مخازن كربناته بيان شده در بيشتر مطالعاتي كه تا كنون انجام شده است، تغيير تر شوندگي از نفت تر به آب تر مي باشد. اما در چند سال گذشته اين نظريه مطرح شد كه شايد تغيير ترشوندگي دليل اصلي و يا حداقل تنها دليل افزايش توليد نباشد. دليل قابل تامل ديگري كه اخيرا بيشتر به آن پرداخته شده است اين است كه نفت نقش غشايي نيمه تراوا بين آب همزاد با شوري بالا و آب تزريقي با شوري پايين تر را ايفا مي كند. در اين شرايط اختلاف غلظت بين دو آب ياد شده به عنوان نيروي محركه اي عمل مي نمايد كه مولكولهاي آب را از آب تزريقي و از ميان توده نفت به سمت آب همزاد عبور داده و باعث انبساط آن ميشود. در اين شرايط آب همزاد منبسط شده مي تواند باعث فشار به قطرات نفت و هدايت آنها به سمت گلوگاه ها و مجاري توليدي شود. اگرچه اين پديده به عنوان ساز و كار اصلي به اثبات نرسيده است اما وقوع آن در نوشته هاي جديد به عنوان ساز و كاري جانبي پذيرفته شده است. در اي تحقيق تاثير گراديان فشار اسمزي يا اختلاف غلظت نمك ميان آب هوشمند و آب تزريقي بررسي شده است. در اين تحقيق براي اولين بار در كشور و براي اولين بار در دنيا با اين روش خاص، عملكرد نفت به عنوان غشاي نيمه تراوا بررسي و تاييد شده است. براي اين منظور آزمايشهايي در لوله هاي مويينه انجام گرفته است. غلظتهاي مختلفي از نمك هايي مثل كلريد هاي سديم، پتاسيم منيزيم و كلسيم و سولفات سديم به عنوان آب تزريقي و آب سازند و همچنين از هپتان و تولوئن به عنوان نفت مدل استفاده شده است. نتايج به دست آمده حاكي از درست بودن فرضيه و عملكرد نفت به عنوان يك غشاي نيمه تراوا بين دو آب با شوري هاي متفاوت مي باشد. قطره نفت در بهترين حالت در مدت يك ماه در حدود 3 سانتي متر جابجا شده است. همينطور نتايج حاكي از اين است كه هپتان غشاي بهتري به نسبت تولوئن مي باشد.