پديدآورندگان :
نوروزي اصل اردوان nowroozia@yahoo.com علوم درمانگاهي دامپزشكي ، دانشكده دامپزشكي ، واحد آزاد اسلامي ، كازرون ، ايران , ميرزاده مهشيد علوم درمانگاهي دامپزشكي ، دانشكده دامپزشكي ، واحد آزاد اسلامي ، كازرون ، ايران . , معتمدي فائزه دانشجو دكترا دامپزشكي، دانشكده دامپزشكي ، واحد شهيد باهنر كرمان ، كرمان ، ايران. , ميرزاده مرجان دانشجو دكترا دامپزشكي، دانشكده دامپزشكي ، واحد شهيد باهنر كرمان ، كرمان ، ايران.
چكيده فارسي :
به دليل اهميتي كه لنگش در گاو داري كشور دارد ما به طور جداگانه و مفصل تر به ان ميپردازيم زماني كه دام دراثر عارضه دچارمشكل راه رفتن ميشود.تمام فعاليت هاي حياتي ان تحت الشعاع قرارميگيرد.كمتربه سمت اخور وابشخور ميرود.رفتن به سمت شيردوش براي او درد اور است ايستادن براي او مشكل است ونمايش فعلي براي او به حداقل ميرسد واين عوامل باعث كاهش امتياز بدني و وزن وتوليد شير ميشود وباروري نيز كاهش ميابدوباتوجه به فراواني ان ميتواند تاثير معني داري براقتصاد گاوداري داشته باشد.دريك مطالعه در انگلستان۵۵درصد گاوها لنگ بودند ودرامريكاساليانه هرگله ۱۰۰ راس۱۷۵۰ تا۳۷۵۰ دلار براي لنگش ميپردازند. لنگش مجموعه از ادم وخونريزي ومرگ سلولي در بافت پوششي است كه مجموعه از اينعوامل باغث زخم كف پاميشود.اين زخم معمولادرپاشنه است ولي ميتواند درنوك سم هم باشد.بافت شاخي سم ازبخش هاي زيرين خودمحافظت ميكند وبرداشته شدن ان باعث عميق شدن عفونت ميشود. ممكن است لنگيدن دام به علت مشكل در بخش هاي بالاتر اندام حركتي باشد كه ضرب خوردگي وشكستگي هاي پاهاي جلويي وعقبي رخ ميدهد.باعث لنگيدن دام ميشود كه خود اين ضرب خوردگي ها يا به علت كمبود عناصر معدني موجود دراستخوان است ويا به علت نامناسب بودن بستر و ريل هاي انتقال وجايگاه شيردوشي نامناسب است. الودگي به عوامل عفوني مثل فوزي باكتريم نكروفروم .ساييده شدن بيش ازحد يابزرگ شدن بيش ازحدسم وسمچيني نامناسب .بيماري هاي متابوليك كه اسيدوز متابوليك باعث توليد اسيدلاكتيك ميشوند وباكتري هاي توليد كننده ان جانشين باكتري هاي گرم منفي ميشوند وباكتري هاي گرم منفي مرده توليد اندوتوكسين ميكنند وبدن گاو هم درپاسخ هيستامين ترشح ميكند كخ دربافت حساس بشره سم باعث تخريب ميشود.اين تخريب با اماسي كه در بافت مويرگ ها رخ ميدهد باعث دردناك شدن سم ميشود ودرنتيجه اسيب مويرگ ها ازسنتز كراتين جلوگيري ميشود. درمورد عوامل تغذيه اي تمامي عواملي كه سبب اسيدوز ميشود ميتواند لنگش راهم به دنبال داشته باشد ودركناران تغذيه مقدار كافي روي و مس وميتونين وبيوتين به دليل نقشي كه در ساختار كراتين دارند حايز اهمييت است.در رابطه با عوامل محيطي غيرتغذبه اي براي بحث نوع مصالح كف ومدت زمان ايستادن گاو به حالت سرپا تعيين كننده ميباشد.به عنوان مثال دفعات شيردوشي وگروه هاي براي گاو باعث بالارفتن زمان انتظار به صورت سرپا دراتاق انتظار را زياد ميكند ميتوان باعث لنگش شود مصالح كف ونوع بستر نيزدر تمايل گاو براي خوابيدن موثراست. باتوجه به اينكه عوامل فرسايش دهنده كم است بايستي سالانه دوبارسم گاوهارابازديد ودرصورت نياز موردسم چيني قرارداد بايستي دقت شود كه سم به صورت متوازن ومتعادل چيده شود وساختارطبيعي يك سم معمولي حفظ كند درصورتي كه يك سم بيش ازحدبزرگ شده باشد باچيدن چندبار متوالي ان ميتوانيم ان را يكي در ميان به حالت اول بازگردانيم درصورتي كه دام به علت بزرگ شدن سم لنگ شده با برداشتن بافت مرده ويادرحال مردن وبخش هاي برامده پنجه سم را ترميم كرد. در اينده بافت شاخي سالم در انجا جانشين ميشود بايستي توجه داشت كه سم چيني نامناسب باعث بدشكل شدن وانحراف سم واستخوان انگشت ميشود و گاو تا اخر عمر ناقص خواهدشد.