بررسي وضعيت دمايي كلان‌شهر مشهد در پايان قرن 21 از منظر پديده گرمايش جهاني

Investigation of Mashhad Temperature Circumstance by the End of 21st Century in terms of Global Warming

با توجه به پديده گرمايش جهاني، افزايش دما به‌ويژه دماهاي حداكثر روزانه در طي دهه‌هاي آينده به‌ويژه در شهرهاي بزرگ انتظار مي‌رود. افزايش احتمالي دما مي‌تواند اثرات مهمي بر جنبه‌هاي گوناگون زندگي شهري داشته باشد. از آنجايي كه شهر مشهد دومين كلان‌شهر ايران محسوب مي‌شود، تأثير پديده گرمايش جهاني بر شهر و زيرساخت‌هاي آن اهميت زيادي دارد. بر اين اساس، انجام پژوهشي در رابطه با روند تغييرات آتي دماي مشهد تا پايان قرن حاضر ضرورت مي‌يابد. ازاين‌رو مقادير دماي حداكثر روزانه مشهد براي دو سناريوي تغيير اقليم خوش‌بينانه RCP4.5)) و بدبينانه (RCP8.5) ريزمقياس نمايي شده توسط مدل ديناميكي در پروژه 4 Cordex اخذ گرديد. داده‌ها براي يك دوره 55 ساله (2005-1951) با توجه به داده‌هاي مشاهداتي موجود مورد ارزيابي قرار گرفت و با استفاده از روش عامل تغيير (change factor) ضريب تصحيح اعمال گرديد. سپس داده‌هاي هر دو سناريو براي دو بازه زماني 20 ساله از قرن بيست و يكم (2040-2020) و (2100-2080) بررسي گرديد. بررسي نتايج حاكي از شيب ملايم افزايش دما تا پايان سال 2040 و افزايش قابل‌توجه دما در شهر مشهد در دهه‌هاي پاياني قرن 21 مي‌باشد. بر طبق سناريوي خوش‌بينانه افزايش دما سبب رخداد مكرر بيشينه دماهاي بالاتر از 40 درجه سلسيوس و بر اساس سناريوي بدبينانه بيشينه دماهاي بيش از 45 درجه سلسيوس را در طي ماه‌هاي تابستانه در شهر مشهد به دنبال خواهد داشت.

Considering the global warming phenomenon, rising temperatures, especially daily maximum temperatures over the coming decades, in large cities is expected. Possible temperature increasing can affect intensely various aspects of urban life. Since the city of Mashhad is considered to be Iran s second metropolis, the impact of global warming on the city and its infrastructure is very important. Accordingly, conducting researches concerning the upcoming changes in the city s temperature by the turn of this century seems necessary. Therefore, Mashhad’s daily maximum temperature values for two optimistic climate change scenarios for (RCP4.5) and pessimistic (RCP8.5) downscaling dynamic model are employed in Cordex4 project. Considering the available observational data, data have been evaluated for a 55-year period (2005-1951) and the correction factors have been applied using the operating method change (change factor). Then, the data for both scenarios for the two 20-year intervals of the twenty-first century, (2040-2020) and (2100-2080), have been investigated. The results indicate a middle steep increase of temperature by the end of 2040 and a significant increase in temperature in the last decades of the 21th century in Mashhad. According to the optimistic scenario, this temperature increase leads to the frequent occurrence of maximum temperatures above 40° C, whereas according to the pessimistic scenario, it will culminate in the maximum temperatures over 45° C in Mashhad during the summer months.