برآورد اثر سهم توارث نژاد گاو هلشتاين بر برخي خصوصيّات توليدي و توليدمثلي

Estimation of the impact of Holstein cow inheritance on some productive and reproductive characteristics

گاو هلشتاين از ديرباز به دليل ظرفيّت توليد بالا، مورد توجّه اصلاح گران قرار گرفته است؛ به گونه اي كه نژاد عمده در گاوداري هاي صنعتي و نيمه صنعتي كشور ايران، محسوب مي گردد. اين تحقيق، با هدف ارزيابي اثر سهم توارث نژاد هلشتاين بر برخي خصوصيّات توليدي و توليدمثلي گاوهاي شيري ايران اجرا شد. داده هاي خام، توسط مركز اصلاح نژاد دام و بهبود توليدات دامي (وزارت جهاد كشاورزي) ارائه و به وسيله نرم افزارهاي بانك اطّلاعاتي فاكس پرو و اكسس ويرايش گرديدند. فايل نهايي ارقام، دربرگيرنده 580.802 ركورد متعلّق به 580.802 رأس گاو شيري شكم - اول توزيع يافته در 1185 گله (در 20 استان كشور) و زايش كرده طي سال هاي 1370 تا 1394 بود. صفات، شامل توليد شير 305 روز و دوبار دوشش (MILK3052X)، توليد شير دوره ي شيردهي (TMILK)، سن نخستين زايش (AFC)، تعداد روزهاي شيردهي (LL) و متوسط توليد شير روزانه (ADM) بودند. سهم توارث نژاد هلشتاين، بين 50 تا 100 درصد، و دامنه ي سن نخستين زايش گاوها بين 18 تا 48 ماه بود. هر يك از صفات مزبور، توسط يك مدل خطّي با گنجاندن برخي اثرات ثابت و متغيّرهاي همراه، توسط نرم افزار SAS آناليز آماري شدند. ضرايب تابعيّت جزئي صفات MILK3052X، TMILK، AFC، LL و ADM از متغيّر كمكي سهم توارث نژاد هلشتاين به ترتيب 6/03 (اشتباه معيار 0/164)، 6/87 (اشتباه معيار 0/187)، 0/012- (اشتباه معيار 0/0003)، 0/12 (اشتباه معيار0/011) و 0/022 (اشتباه معيار 0/0006) برآورد گرديدند؛ كه از لحاظ آماري، معني دار بودند (0/0001 P ). از اين رو، نتيجه گيري مي شود كه با افزايش يك درصد سهم توارث نژاد هلشتاين، مقدار شير 305 روز و دوبار دوشش، مقدار شير دوره ي شيردهي، تعداد روزهاي شيردهي و متوسط مقدار شير روزانه انتظار مي رود به ترتيب به اندازه ي 6/3 كيلوگرم، 6/87 كيلوگرم، 0/12 روز و 22 گرم افزايش داشته باشند؛ ولي در مقابل، سن نخستين زايش حدوداً به اندازه ي 0/4 روز كاهش نشان دهد. بر اساس يافته هاي تحقيق حاضر، توصيّه مي گردد كه در برنامه ي ارزيابي ژنتيكي گاوهاي شيري ايران، اثر متفاوت بودن ساختار نژادي نيز درنظر گرفته شود.

Holstein cow has long been recognized as a high-potential milk producer and that she is the major breed in industrial and semi-industrial dairy farms over the country. This research was carried out with the aim of estimation of the impact of Holstein inheritance proportion on some productive and reproductive characteristics. The data set was provided by Animal Breeding Centre, Iran. Foxpro and Access software were utilized for editing initial data. Final data consisted of 580,802 records belonging to 580,802 first-parity cows distributed in 1,185 herds (over 20 provinces of the country) and calved between 1991 and 2015. 305-d and 2X milk yield (MILK3052X), total lactation milk yield (TMILK), age at first calving (AFC), lactation length (LL) and average daily milk yield (ADM) were the traits under consideration. Holstein gene percentage of the cows ranged from 50 to 100 and AFC was set to be between 18 and 48 months. Individual traits were analysed by specific linear models in which some fixed effects and covariables had been included. Partial regression coefficients of MILK3052X, TMILK, AFC, LL and ADM from the Holstein inheritance proportion (as a linear covariable) were found to be 6.30 (SE=0.164), 6.87 (SE=0.187), -0.012 (SE=0.0003), 0.12 (SE=0.011) and 0.022 (SE=0.0006), respectively and all estimates were statistically significant (P 0.0001). It could be, therefore, concluded that as the Holstein inheritance proportion of increases by 1%, the yields of 305-d 2X milk, total lactation milk, average daily milk and the length of lactation increase by 6.3 Kg, 6.87 Kg, 22 g and 0.12 d, respectively while age at first calving decreases by 0.4 d. The findings of the present research suggest that different genetic structure of the Iranian dairy cows should be taken into account when genetic evaluation is to be practiced