مقايسه بيلان دشت هاي رفسنجان و بيرجند جهت پيشگيري از بحراني ترشدن دشت بيرجند

اقليم خشك و نيمه خشك ايران و وقوع خشكسالي هاي دراز مدت و عدم مديريت صحيح منابع آب ضرورت بررسي وضع دشت هاي بحراني كشور براي جلوگيري از رسيدن وضعيت دشت هاي ديگر به موقعيت بحراني مورد اهميت است كه دراين مقاله مقايسه اي بين وضعيت موجود دشت بيرجند با وضعيت منابع آب دشت بحراني رفسنجان مي باشد تا بتوان با ارائه راهكار مناسب از مبتلا شدن منابع آب اين دشت به وضع كنوني دشت رفسنجان پيشگيري كرد.اضافه برداشتي كه ازمنابع آب دشت رفسنجان شده باعث افت 80 سانتي متري در سطح آب وعلت اصلي نشست خاك ، ازبين رفتن اراضي مزروعي و خرابي مناطق مسكوني شده است وبه دنبال افت سطح آب كاهش كيفيت آن را نيزبه دنبال داشته است.علت اصلي بحراني شدن اين دشت گرايش اكثر مردم اين شهرستان و مناطق تابعه به پسته كاري مي باشد به طوريكه 22 تا 34 درصد پسته كشور در 85 هزارهكتار سطح زيركشت رفسنجان توليد مي گردد.وضعيت بيلان دردشت بيرجند نيزمانند دشت رفسنجان منفي است و طبق اطلاعات بدست آمده درسال1390 ميزان كسري مخزن حدود(9.2-) ميليون مترمكعب مي باشدكه در سال 1395 اين ميزان كسري به(13.3-) ميليون متر مكعب افزايش يافته است. متوسط افت سالانه تراز سطح آب زيرزميني در اين آبخوان حدود 614/0 متر مي‌باشد.حال براي جلوگيري از بحراني تر شدن وضعيت دشت بيرجند ميتوان از راهكارهاي عملي همچون; تعيين الگوي كشت متناسب با اقليم منطقه ، نصب كنتور هاي هوشمند برروي چاه هاي مجاز ، انسداد چاه هاي غير مجاز ، كاهش صدور پروانه چاه هاي كشاورزي و استفاده از كشت هاي گلخانه اي مي باشد.[شركت آب منطقه‌اي استان كرمان،1396].[ شركت آب منطقه اي خراسان جنوبي،1395]

The dry and semi-arid climate of Iran and the occurrence of long-term droughts and the lack of proper management of water resources. The importance of examining the state of the country s critical plains to prevent other plains from reaching the critical location is important. Overflow from Rafsanjan plain water sources caused a 80 cm drop in water level and the main cause of soil seizure, abandoned arable land and the destruction of residential areas, followed by a decrease in the quality of water. The main cause of the crisis is this Plain Tendency Most people in this city and its subsidiary areas are pistachios, so that 22 to 34 percent of the country s pistachio grows at 85 hectares of Rafsanjan. The situation in Birjand s balance is also negative in the Rafsanjan plain. According to the information obtained in 2011, the deficit of the reservoir is about (9.2) million cubic meters, which in 1395 this deficit increased to 13.3 million cubic meters. The annual average level of groundwater level in this aquifer is about 614.0 m. Now, in order to prevent a more critical situation in the Birjand Plain, practical solutions can be found; Determining the pattern of cropping in accordance with the climate of the region, installing smart meters on wells, blocking unauthorized wells, reducing the licensing of wells and using greenhouse crops.