رديابي ويروس موزائيك شلغم از علف هرز ناخنك در مزارع زعفران خراسان جنوبي

زعفران با نام علمي ( Crocus sativus L. ) از خانواده زنبقيان (Iridaceae) گياهي علفي، چندساله، بدون ريشه و پيازدار مي باشد و از محصولات مهم اقتصادي كشوراست. گونه هاي علف هاي هرز متعددي در مزارع زعفران وجود دارند كه مي توانند عملكرد را كاهش دهند. راشد محصل در طرح شناسايي علف هاي هـرز مـزارع زعفـران جنـوب خراسان نتيجه گيري نمود كه حدود 184 گونه علف هرز در مزارع زعفران روييده به طوريكه 20 گونه از آن هـا گونـه هاي غالب بوده و از بين آن ها علف هاي هرز ازمك (Cardaria draba)، دم موشي (Hordeum glacum)، هفت بند (Polygonnum aviculare) و خارشتر (Alhagi maurorum) بيشترين فراواني را داشته است. عمده علف هاي هرز غالب جنوب خراسان گونه هاي ازمـك، دم موشـي، علـف پـشمكي (Bromus tectorum)، پيچـك (Convolvulus arvensis)، چمـن پيـازي (Poa bulbosa)، بومـادران (Achillea wilhelmsii) و سـيزاب (Veronica persica) تشخيص داده شده است. در فروردين و ارديبهشت ماه سال 1396 ازعلف هاي هرز مزارع زعفران استان خراسان‌جنوبي در شهرستان‌هاي قاين، سرايان، فردوس و بيرجند نمونه‌برداري صورت گرفت. علف هاي هرز داراي علائم بيماري‌هاي ويروسي نظير موزائيكي برگ، زيگزاگي‌شدن برگ و بدشكلي برگ ها يا فاقد هيچ علائم ويروسي بودند. به منظور رديابي و شناسايي اين ويروس تعداد 44 نمونه به روش CTAB تغيير يافته استخراج شد و واكنش نسخه برداري معكوس و زنجيره اي پلي مراز با استفاده از آغازگرهاي اختصاصي ژن پروتئين پوششي اين ويروس صورت گرفت . قطعه اي به طول 864 جفت باز تكثير شد كه جهت تعيين توالي به شركت ماكروژن كره ارسال شد . نتايج حاكي از وجود TUMV در علف هرز ناخنك (Goldbachia laevigata) داشت و بيانگر آلودگي به ويروس TUMV مي باشد، اين گزارش اولين گزارش از آلودگي علف هاي هرز مزارع زعفران به اين ويروس در استان خراسان جنوبي مي باشد .