اثر تغيير اقليم بر ميانگين بارش مكاني سالانه استان زنجان

The effects of climate change on average annual spatial precipitation in Zanjan

اثر تغيير اقليم بر ميانگين مكاني بارش استان زنجان در مقياس سالانه ارزيابي شد و عدم قطعيت‌هاي نوسانات طبيعي اقليمي، سناريوهاي انتشار گازهاي گلخانه‌اي و ساختار مدل‌هاي GCM در نتايج بررسي شده است. براي توليد سري سالانه ميانگين مكاني بارش استان، از داده‌هاي سالانه ايستگاه‌هاي هواشناسي نوژه، قزوين، زنجان ، رشت و حصار استفاده گرديد. پس از بررسي داده‌ها از نظر كيفيت و بازسازي نواقص آماري، با روش تيسن سري‌هاي 30 ساله‌ي بارش براي دوره 1970 تا 2000 براي استان زنجان توليد شد. سپس با فرايند استوكستيك سري‌هاي زماني بارش سالانه توسط مدل‌هايARMA(1,0) شبيه سازي شد و 100 سري 30 ساله بارش سالانه براي دوره 64-2035 توليد و با نتايج حاصل از 21 سناريوي مورد بررسي آينده (دوره 64-2035) حاصل از مدل‌هاي GCM مقايسه گرديد. نتايج نشان داد كه در مجموع با در نظر گرفتن مجموعه عدم قطعيت‌هاي مدل‌هاي GCM، سناريوهاي انتشار و نوسانات طبيعي اقليم، در سطح احتمال 90%، ميانگين بارش مدلسازي شده دوره 64-2035 نسبت به ميانگين بارش سناريوهاي تغيير اقليم در همين دوره از 20% كاهش تا 15% افزايش را نشان مي‌دهد. و در حد ميانه انتظار مي‌رود مقدار تفاوت اين دو گزينه 17% باشد.

The effects of climate change on average spatial precipitation was evaluated based on an annual scale and the uncertainty of natural climate fluctuations, greenhouse gas emission scenarios, and the structure of GCM models were also evaluated in the results. In order to produce the average annual spatial precipitation in the area the annual data of weather stations including Nozheh, Qazvin, Zanjan, Rasht and Hesar were used. After examining the data qualitatively and eliminating statistical defects, 30-year series of precipitation were produced by thiessen for Zanjan from 1970 to 2000. Afterwards, annual precipitation time series were simulated by ARMA(1,0) in stochastic process and 100 30-year annual precipitation series were produced for 2035 to 2064 period and compared with obtained results of 21 evaluative scenarios of GCM models for the future period (2035-2064). The results indicated that according to the whole uncertainties of GCM models, emission scenarios and climate natural fluctuation, the simulated average precipitation at confidence level of 90% for the period from 2035 to 2064 in comparison with average precipitation of climate change scenarios in the same period indicates 20% decrease to 15% increase. Normally, the difference between them is anticipated to be 17%.