تحول در بحران قومي بلوچستان با تكيه بر نقش دولت ها و بازيگران مداخله گر

پديده قوم گرايي بلو چ ها در مقابل استعمار بريتانيا به اوايل قرن بيستم قبل مي گردد، اما آغاز حركت منسجم و خشونت آميز بلوچ پاكستان عليه دولت مركزي به زمان استقلال پاكستان بازمي گردد. در دوران بازي بزرگ شوروي و بريتانيا، بلوچ ها تحت تأثير ايدئولوژي ماركسيستي و كمونيستي شوروي درصدد كسب خودمختاري و حقوق اقتصادي و سياسي برآمدند كه با حمله شوروي به افغانستان در سال 1979م.، اين چپ گرايي تقويت شد. هند نيز بعد از جدايي پاكستان در سال 1947م.، سياست حمايت از بلوچ ها را در پيش گرفته و با توجه به رقابت هاي ديرينه افغانستان و پاكستان، در همراهي با افغانستان و از خاك افغانستان، سياست مشتركي را در حمايت از بلوچ ها اتخاذ كرده اند. حتي طي سال هاي اخير، اقدامات امريكا و انگليس نيز در استمرار جدايي طلبي بلوچستان بي تأثير نبوده است. بنابراين، اين پژوهش در پي پاسخ بدين سوال است كه بازيگران خارجي چه تأثيري در بحران قومي بلوچستان داشته اند. اين مقاله نشان مي دهد هدف رهبران مخالف بلوچ، تجزيه نبوده و در ازاي كسب امتيازات و حداكثر خودمختاري آماده مصالحه بودند. هم چنين، با كشته شدن يا فوت رهبران ارشد بلوچ يا زندگي در تبعيد، تلطيف موضع سران بلوچ و گرايش به مذاكره، خلع سلاح و تسليم شدن گروه هايي از بلوچ ها و روي كار آمدن نسل جديد موضوع قوم گرايي كمرنگ شده و تنها سياست دولت هاي منطقه مانند هند و افغانستان و دولت هاي بين المللي چون شوروي سابق، امريكا و انگليس عامل استمرار قوم گرايي بلوچ و جدايي طلبي مي باشد.