نقش مذهب تشيع در سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران

سازه انگاران كه به تأثير مؤلفه هاي هويتي بر سياست خارجي دولت ها تأكيد دارند، معتقدند انگاره هاي هويتي مهم ترين عامل مؤثر بر سياست خارجي دولت ها هست. از اين ديدگاه هركدام از دولت ها در نظام بين الملل همانند افراد جامعه نوعي هويت دارند كه به رفتار آنها در نظام بين الملل شكل مي دهد و رفتار آنها را پيش بيني پذير مي كند. با توجه به پيوستگي مذهب تشيع و منافع ملي ايران مي توان به اين نتيجه رسيد كه سياست خارجي ايران اصالتاً شيعي محور و متعهد به يك منطقه-گرايي شيعي است. در واقع، جمهوري اسلامي ايران به عنوان كشوري كه نه تنها از بيشترين جمعيت شيعيان در جهان برخوردار است، بلكه عملا حكومتي مبتني بر اصول تشيع نيز دارد، نقش غيرقابل انكاري در پيگيري اهداف شيعيان جهان ايفا مي كند. و با توجه به توان و ظرفيت بالاي خود در عرصه هاي اقتصادي، فرهنگي، سياسي و نظامي، به عنوان رهبر جهان تشيع محسوب مي شود. دستيابي به عزت و استقلال، كسب توانمندي هسته اي، صدور انقلاب و گسترش اسلام گرايي در منطقه از فرصت ها و امتيازات برخاسته از آموزه هاي شيعي در سياست خارجي جمهوري اسلامي مي باشد. با اين حال در پي-گيري اهداف و منافع خود همواره با چالش هاي بسياري همچون شكاف شيعه سني، بحران سوريه و عراق، تضعيف محور مقاومت، تروريسم تكفيري و تروريسم فرهنگي غرب مواجه بوده است. از اين رو، نوشتار حاضر درصدد تبيين سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران با تكيه بر عنصر شيعي گري، فرصت ها و تهديد هاي پيش روي در سطوح ملي منطقه اي و فرامنطقه اي مي باشد.