نقش حضور آب در ايجاد احساس آرامش ساكنين خانه‌هاي سنتي ايران

به كارگيري عناصر طبيعي مانند گياهان، آب و... در ساختار خانه‌هاي سنتي، جايگاه ويژه‌اي در شكل‌گيري كيفيت معنايي زندگي ساكنين داشته است. در دهه‌هاي گذشته، ديگر ساخت خانه‌ها به شيوه سنتي به دلايل گوناگوني همچون افزايش جمعيت، نگرش‌هاي سودگرايانه به مقوله مسكن و... كمتر به چشم خورده و ساخت خانه‌هاي آپارتماني رشد چشمگيري داشته است. هدف از اين پژوهش اين است كه چگونگي نقش عنصر طبيعي و حيات بخش آب را در به وجود آوردن احساس آرامش ساكنين خانه‌هاي سنتي بررسي نمايد. روش تحقيق در پژوهش حاضر به شيوه تاريخي و رويكرد كيفي صورت پذيرفته و مطالب با استفاده از منابع كتابخانه‌اي و نيز بهره‌گيري از آيات و روايات اسلامي جهت نيل به هدف پژوهش جمع‌آوري گرديده است. پس از بررسي ويژگي‌هاي ساختاري خانه‌هاي سنتي از نظر حضور آب و نقش معنايي، كالبدي، كاربردي و منظري آن، يافته‌هاي اين پژوهش حاكي از آن است كه آب به عنوان يك عنصر طبيعي نقش فوق‌العاده‌اي در حيات داشته و جلوه‌هاي نمود آن از نظر ذهني، بصري و آوايي؛ نظير حوض آب، جوي آب، فواره و... در كالبد خانه‌هاي سنتي كيفيت حسي را افزايش داده، حس معنويت، شادابي، زيبايي، نشاط، طراوت، اميد و زندگي بخشي را در آدمي تقويت كرده و در نهايت با كاهش استرس و افزايش سلامت روان، منجر به كسب آرامش در ساكنين شده است. در تعاليم دين مبين اسلام، انسان جزئي از طبيعت بوده و ارتباط نزديكش با طبيعت باعث ادامه حيات و دوام زندگي اوست. متأسفانه توجه به معنا و كيفيت فضايي و اهميت تأثيرگذاري محيط و طبيعت و قابليت‌هاي نهفته در آن، بر روان آدمي توسط انسان نسبت به گذشته مورد بي‌توجهي قرار گرفته و جلوه‌هاي نمود آب به عنوان يك عنصر طبيعي و حياتي زندگي بشر در محيط‌هاي مسكوني كمتر به چشم خورده است. بنابراين شناخت جايگاه و ارزش آب در ساختار خانه داراي اهميت است.