رابطه بين معماري و سبك زندگي ايراني- اسلامي (اصل محرميت در ساختار معماري اسلامي)

معماري ايراني درخشش مفاهيم آسماني در رعايت حرمت انسانهاست. تاثير قرآن در معماري ايراني با تاثير اديان ديگر نظير بودا و هندو، كه دستورات مستقيم براي ساخت مكانهاي مقدس خود را دارند متفاوت است. تجلي آيه حجاب در سوره نساء و تفسير آن بخشي از تاثير عميق آيات الهي در معماري ايراني و اسلامي است. هنر معماري ما در طول تاريخ هميشه آميخته با انديشه هاي ديني بوده است. به عنوان نمونه اصل محرميت و حفظ حريم كه در اين مقاله به آن پرداخته شده است، در معماري امروز ما به صورتي ديگر جلوه مي يابد، به عنوان مثال به جاي اندروني و بيروني معماري اسلامي امروزه مي توان عرصه هاي خصوصي و عمومي در خانه ها را مطرح نمود. با توجه به مفهوم اصل محرميت، در واقع فضايي را مي توان فضاي محرم دانست كه از نظر كالبدي براي استفاده كننده داراي حريم، مصونيت و امنيت بوده و كيفيات فضايي آن به گونه اي باشد كه آرامش و آسايش فرد را تامين نمايد. پرواضح است كه امنيت داشتن بصري در اين فضا تنها بخشي از ويژگي هاي آن است و مفهوم آسايش و آرامش دامنه بسيار بزرگتري را شامل مي گردد. محرميت يكي از اين اصول سنتي است كه به گونه اي بس شاخص و هنرمندانه در معماري پس از اسلام ايران زمين گسترش يافته است. در كنار محرميت اصولي همانند وحدت كه بايد آنرا جهت بخش تمامي هنر و تمدن اسلامي دانست، نظم، سلسله مراتب، تقارن و تناسب و غيره نيز در كالبد بناهاي سنتي قابل پي جويي است و از آنجا كه داراي ريشه هاي مشترك بوده و رو به يك حقيقت ازلي دارند، وجود هر كدام شكل دهنده و مكمل ديگري است. به طور كلي مقاله حاضر مي كوشد كه اصل محرميت را به عنوان يكي از اصول اساسي سبك زندگي ايراني- اسلامي معرفي نمايد و تأثيرات آن در ساختار كالبدي- فضايي معماري سنتي ايران قابل رويت است را نمايان سازد و اين نوع سبك زندگي و معماري را همواره به عنوان كالبد انديشه و ابزاري براي بروز تفكر،نگرش و انديشه هاي هرقوم و ملتي به وضوح نشان دهد.