بررسي و پژوهشي در قلعه منگره (نمونه‌اي از قلعه‌هاي باستاني، در كنار شاه‌راه جندي‌شاپور به شاپور خواست)

Research and Survey in Mongreh Castle (An Example of Ancient Castles Along the Way Jundishapur King Shapur Request)

در گوشه و كناره‌هاي سرزمين پهناور ايران مناطقي است كه به جهت دورافتاده بودن و شرايط سخت جغرافيايي آن‌ها كمتر مورد توجه محققان و باستان‌شناسان قرارگرفته‌اند. با پژوهش در اين مناطق مي‎توان شواهدي را به دست آورد تا از طريق آن‌ها به بازسازي فرهنگي گذشته اين سرزمين دست يافت. بخش الوار در شمال استان خوزستان و شهرستان انديمشك، حد و مرز استان خوزستان و لرستان قرار گرفته است. در اين بخش آثار قلعه‌هاي باستاني ديده مي‌شود كه نشانگر اهميت اين منطقه در طول دوره‌هاي تاريخي گذشته بوده است قلعه منگره از جمله قلعه‌هاي كوهستاني اين بخش است كه در 60 كيلومتري شمال شهرستان انديمشك در بخش الوار و در 200 متري غرب باغات و رودخانه گرداب قرار گرفته است. اين قلعه از نظر موقعيت طبيعي از سمت شمال به كوه چاوُوني از جنوب به كوه چناره، از شرق به رودخانه و باغ‌هاي گرداب و از غرب به دره و كوه تو كموني محدود مي‎گردد. اين قلعه در سال 1392مورد بازديد و بررسي نگارنده قرار گرفته است. شواهد باستان شناختي به دست آمده از اين قلعه شامل آثار معماري سنگي و سفال مي‎‎‎‎باشد كه آثار معماري سنگي به دست آمده شامل ديوارهاي سنگ چين با ملات گچ و آهك است. يافته‌هاي سفالي به دست آمده نيز در دو گونه سفال ساده و لعاب‌دار طبقه بندي گرديده كه مطالعه باستان شناختي اين قلعه بر اساس انجام بررسي باستان‎شناسي و مطالعه مواد فرهنگي آن نظير سفال انجام گرفته تا گاه نگاري اوليه و پيشنهادي آن به دست آيد. با توجه به اشاره بعضي متون، قلعه در قرن ششم ه.ق وجود داشته است و مورد استفاده قرار گرفته است. همچنين سفال با لعاب فيروزه‌اي رنگ قدمت اين قلعه را حداقل تا قرن 6 هجري تداعي مي‎كند.

In the corners and sides of the vast territories of Iran، there are areas that have been less important for researchers and archaeologists، due to their geographical conditions and remoteness. Evidences can be gained through research in these areas to reach the past culture reconstruction of this land. Bakhshe Alvaar is located in Andimesh city، north of the Khuzestan province، on the boundaries of the Lorestan and Khuzestan province. In this section، works of the ancient castle can be seen that shows the importance of this region during the past historical periods. Mongreh Castle is one of the mountain fortresses that is located at 60 kilometers north of the Andimesh city، in Bakhsh Alvar and is located 200 meters west of gardens and Gerdaab River. The castle’s normal position، from the north to the Chaoni Mountains and from the south to the Chenaare mountains، east to the river and gardens of Gerdaab، and from the West to the Tokmoni valley and mountains. The castle was visited in 1392 by the author. Archaeological evidence obtained from the fortress includes stone and clay architecture. The obtained stone architecture incudes stone walls with plaster and lime. The obtained results are classified into two types of simple pottery and glazed pottery. Archaeological investigations of this castle have been conducted by archaeological study and cultural study of materials such as ceramics to obtain the basic chronology and its recommendations. According to some mentioned texts، the castle was existed in 6 AH. In addition، ceramic with turquoise glaze، dating back to at least the 6th AD century.