بررسي زيبايي شناسي از ديدگاه هندسه ايراني

The Study of Aesthetic from the Perspective of Iranian Geometry

زيبايي از مقوله هايي است كه همواره مورد توجه هنرمندان، فلاسفه و نظريه پردازان بوده است و هر يك نسبت به شرايط فرهنگي اجتماعي زمان خود تعريفي از آن ارائه كرده اند. زيبايي شناسي هنر اسلامي از يك طرف محصول غور و تفحص علما و فلاسفة اسلامي، مانند غزالي، فارابي ، ابن سينا و ديگران در آيات و احاديث است و از سوي ديگر نتيجة نوعي درك شهودي و عمل هنرمنداني است كه مغروق در فضاي ايمان و انديشة اسلامي مي زيستند. معماران ايراني همواره اصول زيبايي شناسي را در نظر داشته اند و سعي نموده اند تناسباتي را به كار گيرند تا به وسيله آن تعادل، هماهنگي و نظم را در پيكره ساختمان بيافرينند. هندسه همواره به عنوان يكي از عوامل شاخص و اثرگذار در شكل گيري و خلق فضاي معماري ايراني حضور داشته است. در اين مقاله ضمن تبيين واژه زيبايي از ديدگاه نظريه پردازان و فيلسوفان، مولفه هاي زيبايي شناسي در معماري ايراني بيان شده، در مراحل بعد زيبايي شناسي از ديدگاه هندسه ايراني مورد بررسي قرار گرفته است. روش تحقيق از نوع توصيفي _ تحليلي مي باشد. و اطلاعات مورد نياز به روش كتابخانه اي به دست آمده است. نتايج اين پژوهش گوياي وجود شاخصه هاي زيبايي همچون هماهنگي، تناسب، تعادل، تقارن و ... در معماري ايراني مي باشد.

The beauty of the concepts that ever have been attracted the attention of artists, philosophers and theorists and each of them have proposed a definition depending on the social and cultural conditions of their time. On the one hand the aesthetics of Islamic art is a result of contemplation and probing of Islamic scholars and philosopher s in the field of verses and hadiths such as Ghazali, Farabi, Ibn Sina and others and from the other hand is a result of a type of intuitive understanding and practice of artists that lived in the context of faith and Islamic thought. Iranian architects always have had in mind the aesthetic principles and have tried to apply proportions to create balance, harmony and order in the body of the building. The geometry has always been present as one of the significant and effective factors in shaping and creation of Iranian architecture space. In this paper while explaining the term beauty from the perspective of theorists and philosophers, has expressed the aesthetic components in Iranian architecture, in the next step the aesthetics is studied from the perspective of Iranian geometry. The research method is descriptive-analytical and the required data are obtained by library method. Results of research indicate the indicators of beauty as harmony, proportion, balance, symmetry, etc in Iranian architecture.