تأثير ارتفاع محل كشت بر صفات فيزيكوشيميايي دو رقم بومي (’طارم هاشمي‘) و اصلاح‌شده (’شيرودي‘) برنج در شرايط اقليمي مازندران

اين آزمايش با هدف بررسي تأثير ارتفاع محل كشت بر برخي صفات فيزيكوشيميايي دانه دو رقم بومي (’طارم هاشمي‘) و اصلاح شده (’شيرودي‘) برنج در سه منطقه شامل شهرستان‌هاي آمل، بابلسر و پل‌سفيد از استان مازندران به‌ترتيب با ارتفاع 21-، 24 و 625 متر از سطح دريا در سال 1393 اجرا شد. سه آزمايش به طور مجزا در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با چهار تكرار اجرا گرديد. عمليات كاشت، داشت و برداشت در هر يك از مناطق مطابق با عرف همان منطقه انجام شد. همچنين، كليه صفات كيفي برنج بعد از برداشت در آزمايشگاه كيفيت بذر معاونت موسسه تحقيقات برنج كشور در مازندران (آمل) اندازه‌گيري گرديد. نتايج نشان داد كه اثر اقليم محلي بر برخي از صفات همچون درصد آميلوز، درصد پروتئين، دماي ژلاتينه شدن، قوام ژل و طول و عرض دانه بعد از پخت به طور آماري در سطح احتمال يك درصد معني دار بود. رقم ’شيرودي‘ از نظر كليه صفات نسبت به رقم ’طارم هاشمي‘ برتري معني‌داري داشت كه علت آن را مي‌توان به ويژگي هاي ژنتيكي اين رقم نسبت داد. دانه برنج توليد شده در منطقه پل‌سفيد با طول بعد از پخت 8 /13 ميلي متر، ميزان آميلوز 5 /21 درصد، عدد ژلاتينه شدن 7/ 4 و ميزان نسبت طويل شدن 94 /1 از نظر كليه صفات كيفي اندازه-گيري‌شده نسبت به دو منطقه آمل و بابلسر از كيفيت بالاتري برخوردار بودند. علت اين برتري را مي‌توان به وقوع ميانگين دماي هوا پايين‌تر در طول مرحله زايشي برنج به‌ويژه مرحله پر شدن دانه (24 درجه سانتي‌گراد) نسبت داد.