مديريت جامع حوزه آبخيز راهكاري كارآمد در بهره برداري پايدار از سرزمين(مطالعه موردي حوزه آبخيز شوراب در استان لرستان)

Comprehensive yielding water basin management of efficient strategies in stable exploitation of land (case Shorab yielding water basin in Lorestan province)

استفاده از منابع آب و خاك از گذشته دور و توجه به محيط زيست و بهره برداري پايداراز سرزمين ،در چند دهه گذشته،مورد توجه قرار گرفته است .عدم توجه به آمايش سرزمين و نبود يك برنامه اصولي و كامل ،باعث هدر رفت منابع عظيم اكولوژيكي ميگردد ،عرصه هاي منابع طبيعي بدليل اهميت اقتصادي ،كاركردهاي زيست محيطي ،)ترسيب كربن ،ساماندهي گردش آب در طبيعت ،تلطيف و پالايش هوا ،كاهش سيل(،گردشگري،توليدگياهان دارويي،صنعتي،معطر،حفظ خاك و ذخايرژنتيكي و تجديد پذير بودن، داراي اهميت بيشتر ازذخاير نفت و گاز است به همين خاطر موجب جلب توجه بيشتر مديران ارشد به اين منابع جهت اعمال مديريت شده است؛ جهت نيل به اهداف مديريت منابع طبيعي و برون رفت از چالشهاي موجود پيش روي ، امروزه انديشمندان منابع طبيعي و كشاورزي راهكار مديريت يكپارچه حوزه هاي آبخيز را پيشنهاد و اجرا مي نمايند. در اين راهكار توجه جدي به حوزه آبخيز بعنوان واحد برنامه ريزي وجايگاهي براي مديريت منايع طبيعي مد نظر ميباشد.براي بررسي اثرات مديريت جامع حوزه آبخيز ،آبخيز شوراب درلرستان بعنوان منطقه پايلوت مديريت جامع آبخيز انتخاب گرديد ، شوراب از جمله سرشاخه هاي متعدد رودخانه كرخه كه سد عظيم كرخه درآن ساخته شده مي باشد ؛ اجراي طرح مديريت جامع آبخيزدر منطقه ضمن اثرات مثبت زيست محيطي و اقتصادي و اجتماعي باعث شده كه با استفاده از آن به توسعه پايدار محلي نيز دست يافت . با استفاده از منابع مختلف كتابخانه اي و اطلاعات پايه توپوگرافي، زمين شناسي ، خاك شناسي، پوشش گياهي ،وضعيت اجتماعي منطقه ، پيمايش و مشاهدات ميداني، اطلاعات جهت اولويت كاربري هاي مختلف جنگل، شامل: توسعه، غني سازي و حفاظت جنگل ، 66 درصد، مرتع شامل مديريت چرا و آبشخوردام، 71 درصد، كشاورزي كم آسيب )كشت گياهان دارويي(، 71 درصد،باغباني، 7.1 درصد،گردشگري وتفرجگاهي)پارك جنگلي(، 03 درصد،تهيه و سهم هركدام در عرصه مورد مطالعه، تعيين شد

Usage of soil and water resource from far past time and attention to environment and stable exploitation of land, in a few past decades, has been took in to consideration. carelessness to land logistics and nonexistence a complete and essential program , cause wasting huge ecological resources .Natural resources open spaces because it is economic importance , environmental outputs (Carbon sequestration, settling water circle in nature , air making fine and filtration ,decreasing flood ), touring ,producing medicine plant ,industrial and fragrant plant , protecting soil and genetic resources and renewability , has more importance than gas and oil reserves . Because has been cause more attention to these resources from elder directors to managing. To attaining goals of natural resources and existing coming present challenges ,today , natural resources and agriculture are suggesting and doing integrated managing way of yielding water basins . In the way is contemplating efficient regard to yielding water basin in the mold of programming unit and a place natural resources managing .To considering effects of comprehensive yielding water in Lorestan in the mold of pilot area of comprehensive yielding water basin management .SHhorab is one the numerous lops of Karkheh river that huge dam Karkheh has made on tap of it . carrying out comprehensive yielding water management in this area , in addition to positive environmental ,economic and social effects , has caused acquisition of local stable development . withusage of different library resources and basis topographic , geology , pedology data ,plant cover ,social conditions of the area , field observations and measuring , determined priority of different forest utilizations includes : developing , enrichment and protecting forest 66% ,of pastures includes grazing and animal destiny management17% ,low injury agriculture (medicine plant cultivation ) 17% ,horticulture 1.7% promenading (forest park) 30% and determined it is proportion of one of them in the open space .