مروري بر تنوع ژنتيكي گربه سانان ايران و لزوم حفاظت آنها

A review on the genetic diversity and conservation of felids in Iran

گربه سانان به عنوان گونه هاي چتر در راس هرم اكولوژيك قرار داشته كه حفاظت از آنها به حفظ گونه هاي متعدد يك اكوسيستم كمك مي كند. ايران با داشتن تنوع اكوسيستمي بالا تاكنون زيستگاه ده گونه گربه سان بوده كه متاسفانه دو گونه از آنها به دلايل مختلف منقرض شده است. تنوع ژنتيكي يكي از بخشهاي مهم تنوع زيستي است كه براي سازگاري گونه ها با تغييرات محيطي و بقاي درازمدت آنها لازم است. متاسفانه مطالعات اندكي در زمينه تنوع ژنتيكي گربه سانان كشور انجام شده و بانك ژني از اين گونه ها موجود نيست. در گذشته براي برآورد تنوع ژنتيكي جمعيتها از صفات ريختي استفاده مي شد، اما امروزه با پيشرفت فناوري ها در علم ژنتيك استفاده از نشانگرهاي مولكولي، به خصوص ژنوم ميتوكندري رواج يافته است. مطالعات انجام شده نشان داده است كه گونه هاي گربه سان كشور از تنوع ژنتيكي اندكي برخوردارند اما منحصر به فرد بودن تبارهاي ژنتيكي موجود در كشور حفاظت و مديريت بيشتر اين گونه ها را طلب مي كند

Felids are recognized as umbrella species which are at the top of food chain and their protection helps to protect numerous species within an ecosystem. Iran, with rich ecosystem diversity, was the habitat of 10 species of felids in the past. Unfortunately two felid species (Panthera leo persica and Panthera tigris virgata) have become extinct due to various factors including habitat loss and hunting. Genetic diversity is one of the important parts of biodiversity which helps species to adapt to the changing environment and is required for the long-term survival of species. Research on the genetic diversity of felids in Iran is scarce and a gene bank for these species is not available. Morphological characters have been used in the past to estimate the genetic diversity of populations; however, with the advancement of technology, molecular markers, especially the mitochondrial genome have been commonly used. A review on the literature showed that felids in Iran have low genetic diversity. However, the uniqueness of the genetic lineages existed in the country, demands further conservation and management plans for most of these species.