شماره ركورد كنفرانس :
4241
عنوان مقاله :
تعريف «ركن ناقص» و اهميت آن در علم عروض جديد
پديدآورندگان :
قهرماني مقبل علي اصغر ali.ghahramanim@gmail.com دانشگاه خليج فارس
كليدواژه :
عروض جديد , ركن‌هاي عروضي , ركن ناقص , درنگ اجباري.
عنوان كنفرانس :
سومين همايش ملي وزن شعر فارسي و اشعار ايراني
چكيده فارسي :
ركن‌هاي عروضي را مي‌توان به سه نوع تقسيم كرد: ركن‌هاي اصلي يا معيار، ركن‌هاي ناقص يا اشتقاقي، ركن‌هاي جايگزين. منظور ما از ركن‌هاي اصلي همان ركن‌هايي هستند كه ابوالحسن نجفي تعيين كرده است. ركن‌هاي جايگزين هم با ورود اختيارات شاعري در شعر پديدار مي‌شوند كه غالباً جانشين ركن‌هاي اصلي و گاهي جانشين ركن‌هاي ناقص مي‌گردند. اما ركن‌هاي ناقص كه كمتر مورد توجه قرار گرفته‌اند ركن‌هايي هستند كه از ركن‌هاي كامل مشتق مي‌شوند. مهم‌ترين ويژگي ركن‌هاي ناقص اين است كه در حشو شعر نمي‌آيند و منحصر به پايان مصراع (و نيم‌مصراع در وزن‌هاي دوري) هستند. ركن ناقص همواره با درنگ اجباري همراه است و به همين دليل پايانْ‌بخش مصراع و مرز ميان يك مصراع و مصراع بعدي است.
ركن‌هاي ناقص در شناخت وزن‌هاي هر خانوادۀ وزني، در ركن‌بندي روشمند وزن‌ها و نيز در طبقه‌بندي وزن‌ها حائز اهميت است. همچنين شناخت ركن ناقص در تعيين مرز مصراع‌ها در شعر نيمايي نقش بارزي ايفا مي‌كند و اميد آن مي‌رود با شناخت ركن ناقص و ويژگي‌هاي آن، بتوان در يافتن دلايل ميزان كاربرد وزن‌ها در شعر فارسي گامي به جلو برداشت.
