نظارت و ارزيابي روند تغيير كاربري اراضي حوزه آبخيز فخرآباد مهريز يزد با استفاده از سنجش از دور

تغيير كاربري اراضي يكي از عوامل مهم در تغيير جريان هيدرولوژيك، فرسايش حوزه و انهدام تنوع زيستي است. بنابراين مي¬توان با اطلاع از روند تغيير كاربري اراضي در راستاي هدايت اكوسيستم به¬سمت تعادل قدم برداشت. يكي از مباني مديريت منابع طبيعي، اطلاعات مربوط به نقشه¬هاي تغيير كاربري اراضي است. تحقيق حاضر به¬منظور تعيين روش بهينه تهيه نقشه كاربري اراضي در دوره هاي مختلف و همچنين بررسي روند تغييرات كاربري اراضي حوزة آبخيز مورد مطالعه با استفاده از سنجش از دور و GISانجام شده است. بر اين اساس از تصاوير ماهواره لندست سنجدة TMسال 1993و ETM+ سال2002 و لندست 8 سال 2014 نقشه¬هاي كاربري اراضي بر اساس روش هاي طبقه بندي SVM، SOM و MLP تهيه شد. تصاوير هر سه مقطع زماني به پنج طبقه كشاورزي، باغي، اراضي باير و لخت، مرتع و مناطق مسكوني طبقه¬بندي شدند. سپس دقت هر سه روش بر اساس داده هاي زميني سال 2014 ارزيابي گرديد. به طوريكه ضريب كاپا براي اين روش ها به ترتيب 93/0، 67/0 و 81/0 محاسبه گرديد. سپس به منظور افزايش دقت مدل ها، بهينه¬سازي پارامترهاي آنها از روش آماري تاگوچي صورت پذيرفت. ضريب كاپا بعد از بهينه¬سازي به ترتيب 94/0، 79/0 و 87/0 محاسه شد. لذا نتايج تحقيق نشاندهنده كارايي بالاتر روش SVM بهينه شده در طبقه بندي نظارت شده تصاوير مي¬باشد. با توجه به نتايج به-دست آمده روند تغييرات كاربري مورد بررسي قرار گرفت. به طوريكه اين روند در برخي كاربري ها مانند باغي و مسكوني بارزتر مي باشد. سطح كاربري باغي طي دوره 21 ساله در حوزه مورد مطالعه حدود 51 درصد كاهش و كاربري مسكوني در همين دوره حدود 56 درصد افزايش داشته است. در نهايت با توجه به اينكه بيشتر تغييرات مربوط به تغيير باغات به كاربري مسكوني مي باشد، لذا باتوجه به شرايط خاص اين حوزه كه در محدوده اقليمي خشك و فراحشك واقع شده لزوم تمركز فعاليتهاي مديريت و اصلاح اراضي بر روي اين نوع كاربري ها احساس مي¬شود.