راهكارهاي طراحي باغ حواس در محيط‌هاي دوستدار كودك

Sensory Garden Design Solutions In Child Friendly Environments

مراحل مختلف پيشرفت كودكان از جمله رشد جسمي، ذهني و عاطفي آن‌ها، نشانگر آن است كه بخش عمده‌اي از فرايند يادگيري كودكان را مهارت‌هاي ادراكي مرتبط با محيط پيرامون ايفا مي‌نمايد. اين در حالي است كه كودكان بيش از ديگران نيازمند فعاليت و تحريك حواس خويش در محيط مي‌باشند. هدف از پژوهش حاضر، شناخت اهميت وجود محرك‌هاي محيطي در فضاهاي دوستدار كودك بوده و به بررسي مشخصه‌ها و الگوهاي طراحي فضاهاي باز پاسخگو به حواس پنجگانه كودكان و نيز چگونگي تأثير آن در رشد كودكان مي‌پردازد. مقاله حاضر با رويكردي روانشناختي و با استفاده از روش توصيفي- تحليلي و نيز بهره‌گيري از مطالعات و منابع اسنادي به شناخت مفاهيم و اهميت موضوع پرداخته و درنهايت از طريق گردآوري پرسشنامه (نقاشي كودكان) به دستيابي مشخصه‌هاي طراحي باغ حواس مي‌پردازد. نتيجه تحقيق دلالت بر آن دارد كه مشخصه‌هاي اصلي باغ حواس اعم از محرك‌هاي حسي (حواس پنجگانه)، فيزيكي (فعاليت‌هاي جنبشي) و مهارت‌هاي اجتماعي (تعامل و ارتباطات) مي‌تواند در ميزان استفاده ابزاري از حواس، شناخت فضا و درنهايت ادراك محيط پيرامون كودكان تأثيرگذار بوده و از اين طريق به تقويت حواس سالم و رشد تدريجي حسي كودكان مي‌انجامد. از سوي ديگر براساس پژوهش حاضر مي‌توان گفت كودكان، پاسخگويي محيط به حواس آن‌ها را بر جنبه‌هاي زيباشناختي محيط ترجيح مي‌دهند.

Different stages of children development, including physical, mental and emotional, indicates that a large part of the learning process of children is their cognitive skills related to the environment. However, children need activity and stimulating their senses more than others in the environment. The aim of this study was to identify the importance of environmental stimuli in the child-friendly spaces and to explore the features and design patterns of open spaces responsive to children s senses and also its effects on children s development. This paper approaches using analytical methods and the use of studies and documentary sources to understand the concepts and importance of the study, and finally through the collection of the questionnaires (children s drawings) to achieve the design features of the sensory garden. The results indicate that the main characteristics of sensory garden, including stimuli senses (five senses), physical (movement activities) and social skills (interaction and communication) could affect the use of the senses, spatial cognition and ultimately children s perception of environment and in this way to promote healthy senses and sensory gradual growth of children. On the other hand, based on the study, children prefer environments that can respond their sensory need than aesthetic aspects.