شناسايي و رتبه بندي راهكارهاي موثر بر توسعه صادرات محصولات شوينده كشور با نظرسنجي از خبرگان و يك رويكرد مبتني بر كارت امتيازي متوازن

Identification and ranking of effective strategies for the development Of the country s exports of detergent products through expert opinion and an approach based on the balanced score card

حركت به سمت صنعت بدون اتكا به نفت خام يكي از راهبردهاي كليدي مطرح در توسعه اقتصادي كشور مي‏باشد. خانواده مواد شوينده يكي از محصولات صنايع پايين دستي پتروشيمي است كه ايران مي‏تواند به توسعه صادرات آن توجه داشته باشد. با اين حال مرور آمار موجود نشان مي دهد كشور ما علي رغم برخورداري از مزيت نسبي قابل توجه و بازارهاي منطقه اي مناسب، نتوانسته است سهم چنداني از بازار تجارت جهاني اين محصولات كسب كند. اين مقاله به بررسي عوامل موثر بر توسعه صادرات محصولات شوينده اختصاص دارد. بدين منظور از طريق تكنيك دلفي و مصاحبه با خبرگان، فهرستي از عوامل موثر در موضوع پژوهش شناسايي شده و در قالب پرسشنامه به نظرسنجي از خبرگان گذاشته شده و اعتبارسنجي گرديده است. در نهايت فهرستي از 49 عوامل كليدي موثر شناسايي شد كه توجه به آنها در توسعه صادرات محصولات شوينده اثربخش برآورد مي شود. اين عوامل در دو گروه محيط خارجي (محيط كلان، محيط فعاليت صنعت و هم افزايي بين بنگاه ها) و داخلي دسته بندي شده اند. عوامل محيط داخلي با رويكرد كارت امتيازي متوازن به چهار گروه راهبردهاي بازار و مشتريان، فرآيندهاي داخلي، توليد و فناوري، مالي و سرمايه گذاري و دانش، رشد و يادگيري نيروي انساني دسته بندي شده اند و تاثير هر يك از اين گروه ها در قالب فرضيه اي مستقل، آزمون شده است. همچنين عوامل شناسايي شده با استفاده از آزمون فريدمن اولويت‏بندي شده‏اند. اين پژوهش، تحقيق كاربردي از نوع تحقيقات توصيفي پيمايشي است و نمونه گيري به روش غير تصادفي گلوله برفي صورت پذيرفته است.

he detergents are one of the important products in downstream petroleum industry .Industrial growth without relying on crude oil sources as one of the key strategies in the economic development of the country, the family of detergents is considered as one of the downstream petrochemical industries whose export development can be considered by Iran. However, available statistics show that our country, despite having considerable comparative advantage and appropriate regional markets, couldn’t get a good market share of these products. This article is devoted to the study of factors affecting the development of export detergent. A list of factors through Delphi technique and interviews are identified, and in the form of a questionnaire survey among a number of experts, related to industry were distributed. Finally, a list of 49 key factors were identified, Consideration of these factors in development of detergents export is crucial. Factors contained in this list are prioritized based on gained scores and using Friedman test. Also, these factors are classified in both external environment (including macro-environment, industry operating environment and synergies between firms) and internal environment. Internal environment factors with balanced scorecard approach have been categorized to 4 groups: customer and market strategies, internal process, production and technology, finance and investment and knowledge, learning and development of human resources. This study is applied research and a descriptive-survey study. The sampling was done through Non- random snowball procedure. The data gathering was performed at the 2016 winter.