ختم ولايت توسط امام مهدي (عج) از منظر محيي الدين ابن عربي

يكي از مهمترين بحث‌هاي عرفان، مساله ختم ولايت است كه در اين راستا، نظر ابن عربي به عنوان پدر عرفان اسلامي، مورد توجه ويژه قرار دارد. از اين رو، پژوهش حاضر كوشيده، با توجه به ادله و شواهد مختلف، نظر ابن عربي درباره ختم ولايت را به دست آورد. در اين پژوهش روشن شده كه ابن عربي به سه نوع خاتم ولايت اشاره كرده است: 1.خاتم ولايت مطلقه يا عامه كه مصداقش حضرت عيسي عليه السلام است؛ 2. خاتم ولايت كلي محمدي يا همان خاصه كه مهمتر و برتر از ولايت مطلقه است. اين مختص امام زمان حضرت مهدي عجل الله فرجه است؛ 3. خاتم ولايت جزئي محمدي. از منظر ابن عربي، خاتم اولياي محمدي كه به حسب حيطه ولايت و مقام اطلاق و احاطه، محيط بر جميع ولايـات و نبوات‌ است‌ و نزديك‌ترين‌ مـوجودات بـه حق تعالي محسوب مي شود، امام مهدي (عج) است. از اين رو، سخنان برخي از شارحان ابن عربي مانند داوود قيصري درباره ديدگاه او نسبت به خاتم ولايت محمدي درست نيست. همچنين موارد خاصي كه به ظاهر، خلاف نظر فوق است به سبب ملاحظات سياسي و اجتماعي ويژه آن دوره و از باب تقيه بوده و يا دست تحريف به سوي آن آثار، دراز شده است.