نقش پيش‌فرض‌ها در تفسير الميزان

The role of c in the commentary of al-Mizan

چكيده در رابطه با دخالت پيش فرض ها در عمل تفسير نظرات متفاوتي وجود دارد. برخي انديشمندان پرهيز از تأثير پيش فرض ها را به صورت مطلق مطرح نموده اند، اما بسياري از صاحب نظران جدايي كامل مفسر از همه پيش فرض ها را عملا امكان پذير نمي دانند و به پرهيز حداكثري از پيش فرض ها حكم كرده اند. نزد هرمنوتيست ها، چنين فراغتي نه تنها ناممكن، بلكه نامطلوب و نامعقول است. اما آنچه به نظر مي رسد اين است كه اگر گمان شود پيش فهم ها و معلومات بيروني مفسر، هيچ گونه دخالتي در فهم و صبغه ي تفسيري ندارد، به دور از واقعيت است. در اين نوشتارعلائق و انتظارات علامه طباطبايي در سه حوزه ي پيش فرض هاي مربوط به عرصه ي روش تفسيري، پيش فرض هاي علمي ( تخصصي ) و پيش فرض هاي متأثر از روايات - كه هر سه مورد در برداشت علامه طباطبايي از آيات نقش داشته اند - مورد بررسي قرار مي گيرد. در ادامه با توجه به مباحث از پيش گفته، دستاوردي كه حاصل مي شود اين است كه با تكيه بر شاخصه هاي تفسير قرآن به قرآن - به گونه اي كه علامه طباطبايي در مقدمه ي تفسير الميزان از آن سخن گفته اند – نمي توان ديگر جريان هاي تفسيري را از دايره ي « تفسير» خارج كرد و در شمار «تطبيق» قرار داد. تفسير درست و معتبر، مبتني بر مقوله اي به نام «منطق تفسير» است و آن عبارتست از مجموعه اي از اصول و قواعد هنجاري كه اگر مفسر قرآن در مقام فهم قرآن از آنها پيروي كند، به فهمي «موجه» و «معتبر» از قرآن خواهد رسيد؛ لذا موضع اصلي نزاع هاي ديني را بايد بيش و پيش از هرچيز در مباني مفسران دين و مقدمات و مقومات فهم آنان جست و جو كرد و داوري اصلي را به آن جا منتقل نمود. كليد واژگان : پيش فرض، هرمنوتيك، علامه طباطبايي، تفسير الميزان، تفسير قرآن به قرآن

Abstract There are different views about the intervention of presuppositions in the act of interpretation. Some scholars have disagreed from the influence of presupposition in absolute terms, but many scholars are of the view that it is impossible for an interpreter to be devoid of his presuppositions but it is possible to aware of the presuppositions and get rid of them maximally. To Hermeneutics, such a leisure is not only impossible, but also unnecessary and unreasonable. But what seems to be true is that, the presuppositions of exegetes have a part to play in the process of interpretation. He who denies the influence of the exegete’s knowledge and suppositions, is far from reality. The research method is in this paper is descriptive-analytical and the author uses library resources. This paper studies Allama Tabatabai s expectations and presuppositions in the three areas: his assumptions on the scope of exegetical method, his scientific [technical] assumptions and the assumptions influenced by the traditions. All these three types of assumptions – which have contributed to Allama Tabatabai s understanding of the verses - will be examined. In the following, with regard to the above-mentioned issues, the achievement that follows is that, based on the characteristics of the Quran s interpretation by the Quran - as Allama Tabatabai spoke in the introduction to his commentary al-Mizan - no other exegetical currents can be removed from the circle of interpretation and label it as adaptation [tatbiq]. The correct interpretation is based on a category called the ‘Logic of Interpretation’, which is a set of normative principles and rules that if the interpreter follows them, he will achieve a justified and valid understanding of the Quran. Hence, the main stance of religious strife should be sought more and more in the foundations of the religious commentators and their presuppositions and understandings. The judgement should also be transferred to the expectations and presuppositions the exegetes hold. Keywords: Presuppositions, Hermeneutics, Allama Tabatabai, Commentary of al-Mizan, interpretation of the Quran by the Quran