نقد سند پيش‌نويس الگوي اسلامي-ايراني پيشرفت با ديدگاه علوم پزشكي

سند پيش­نويس الگوي اسلامي-ايراني پيشرفت گامي علمي و مؤثر در جهت شناخت اهداف و آرمان­هاي اين الگو و مسير حركت آن است. اما آن­چه تأكيد اين پيش­نويس مي­باشد توجه به بنيان­هاي شناختي و معرفتي و آرمان­هاي الگو است. اگرچه تمركز بر ايده­آل­ها و آرمان­ها و آن­چه بايد باشد در نگارش يك الگو ضروري است ولي به نظر مي­رسد در جامعه اسلامي ايران اگرچه در مواردي مشكل بر سر آرمان­ها و اصول است ولي مشكل اصلي اين نيست. در رشته­هايي كه با اين اصول آرماني مشكلي ندارند مانند علوم پزشكي كه همواره در مراقبت و درمان بيماران جنبه­هاي معنوي را نتوانسته­اند انكار كنند مشكل نگارش آرمان­ها نيست، بلكه چگونگي دستيابي به اين اصول و آرمان­ها مهم است. بنابراين مشكل اصلي در چگونگي ورود معرفت­شناسي اسلامي به علوم فعلي است. يعني وارد كردن علم اسلامي به تنه­ي دانش موجود بدون اين­كه سبب تضاد و مقاومت شود. به نظر مي­رسد تلاش­ها تا به امروز به اين علت با شكست مواجه شده است كه معرفت­شناسي اسلامي در استخراج مفاهيم علمي يا استفاده نشده­اند و يا به علت نداشتن چارچوب عملكردي دقيق ومورد قبول صاحب­نظران رشته، مورد اتفاق نظر قرار نگرفته­اند. به نظر مي­رسد سند فعلي هنوز از بند درجات بالاي انتزاع خارج نشده و براي ورود معرفت­شناسي اسلامي به متون علمي رشته­هاي عملكردي، روش عملكردي­اي ارائه نداده است. اين امر بخصوص در رشته­هايي كه مي­توانند ماهيت بين رشته­اي بيابند مانند علوم پزشكي و بهداشتي نمود بيشتري دارد. زيرا هنوز مفاهيم اين رشته­ها بر اساس متون و معرفت­شناسي غربي تعريف مي­شوند و مطالعات نادري در جهت تعريف اين مفاهيم بر اساس متون اسلامي انجام شده­است. به نظر مي­رسد تا شيوه مورد قبولي در معرفت­شناسي اين رشته­ها ارائه نشود كه بتواند متون اسلامي را وارد بدنه دانشي آنان كند آن­چه از روش­هاي فعلي به دست مي­آيد دچار دو سرنوشت خواهد شد يا در سطح و ظاهر دانش باقي خواهد ماند و پايه­هاي دانش همچنان بر اساس تفكر غربي بنيان نهاده خواهد شد يا به سرعت به دليل نداشتن روش شناختي مورد قبول آن رشته، نفي شده و به كناري گذاشته خواهد شد. بنابراين مهم­ترين نياز علوم بين رشته­اي ارائه راهكارهاي تحقيقاتي و معرفت­شناسي در جهت وارد كردن مفاهيم اسلامي به پايه­هاي دانش و اصول علمي اين رشته­ها است. زيرا معمولاً در بحث انتزاع و آرمان­گرايانه مشكل خاصي وجود ندارد، آن­چه مشكل اصلي است در چگونگي عملكردي كردن شيوه­هاي تحقيق و نظريه­پردازي بر اساس اسلام است كه از طريق طراحي شيوه­هاي مورد قبول اسلام و محققان و دانشمندان اين رشته­ها قابل دستيابي است.