مديريت امنيت منطقه‌اي خليج فارس در تأمين امنيت انرژي جهان و تأكيد بر نقش آن در تحولات سياسي منطقه‌اي و فرامنطقه‌اي

انرژي و به طور مشخص نفت و گاز، يكي از مؤلفه­هاي تأثيرگذار در توليد ثروت، قدرت و امنيت در جهان كنوني به شمار مي­رود. اقتصادي جهاني با همه تحولاتي كه در دوران پس از جنگ سرد در آن به وجود آمده همچنان به نفت و گاز وابسته است و امروزه امنيت انرژي در صدر مسائل جهاني قرار گرفته است. امروزه انرژي نيروي محركه توسعه براي كشورهاي صنعتي و رشد اقتصاد جهاني مي­باشد. وجود منابع انرژي در خليج فارس و كشورهاي كرانه­اي آن و نيز محدوديت وجود اين ماده در ساير نقاط جهان، موجب شده است تا اين منطقه در كانون تحولات ژئوپليتيك جهاني قرار گيرد. وضعيت بازار نفت، اهميت مقوله انرژي و افزايش مصرف انرژي جهان همزمان با افول ذخاير نفتي ساير نقاط جهان موجب شده است كه منابع انرژي در خليج فارس بيش از پيش مورد توجه قرار گيرند. لذا با توجه به اينكه، منطقه خليج فارس يكي از مهم­ترين مناطق صاحب منابع انرژي دنيا است كه نقش بسيار مهمي در معادلات انرژي جهان و موقعيت ‌ويژه و مهمي را در ژئواكونوميك و ژئوپليتيك انرژي جهان دارد، در اين مقاله تلاش مي­گردد تا جايگاه خليج فارس از لحاظ انتقال انرژي و نقش حياتي اين منطقه در امنيت جهاني انرژي به طور دقيق تبيين و بررسي شود. نتيجه­اي كه اين پژوهش به آن دست پيدا كرده است اين است كه ايران با اتكا بر توان­هاي داخلي خود مي­تواند محدوديت­هاي پيش رو را كاهش دهد و با بررسي ترتيبات امنيتي در اين منطقه سعي در كالبدشكافي اين ترتيبات از يك­سو و شكل­گيري ترتيبات امنيتي با حضور تمام كشورهاي منطقه و مشاركت كشورهاي فرامنطقه­اي جهت مديريت منطقه­اي بر مبناي متغير انرژي را دارد. روش­شناسي پژوهش به صورت توصيفي- تحليلي است و از منابع اسنادي و كتابخانه­اي، مشاهدات ميداني و مصاحبه جهت گردآوري اطلاعات مورد نياز پژوهش استفاده گرديده است.