ارائه چارچوبي براي طراحي الگوي سياست‌گذاري فرهنگي در برنامه پيشرفت اسلامي-ايراني

فرهنگ، عرصه‌اي پيچيده و چند بعدي است و اين پيچيدگي، طراحي الگويي براي سياست‌گذاري در عرصه فرهنگ را ايجاب مي‌كند. دو رويكرد بنيادين براي سياست‌گذاري فرهنگي وجود دارد. رويكرد توسعه‌ي نوسازي و ضرورت تطبيق فرهنگ با برنامه‌هاي توسعه كه به آن «فرهنگ توسعه» گفته مي‌شود و رويكرد «توسعه‌ي فرهنگي» كه بر اهميت فرهنگ در امر توسعه تأكيد مي‌كند. از ديدگاه رويكرد توسعه‌ي فرهنگي، توسعه بايد از صافي فرهنگ و سنت‌هاي بومي بگذرد و با هويت ملي و نظام ارزشي يك جامعه همساز گردد. اين رويكرد، مي‌تواند مبناي كلي سياست‌گذاري فرهنگي قرار گيرد. سياست‌گذاري فرهنگي، خود نيازمند تعريف الگويي است و اين الگو، به تعريف فرهنگ وابسته است. بر اين اساس، مي‌توان فرهنگ را داراي چهار لايه‌ باورها، ارزش‌ها، هنجارها و نمادها دانست كه در طول هم قرار گرفته‌اند. لايه‌ باورها، تاريخي‌ترين لايه فرهنگ است كه در طي تاريخ يك تمدن شكل گرفته و بخش ته‌نشين شده يك فرهنگ را تشكيل مي‌دهد. هر چه از لايه باورها به سمت لايه نمادها حركت مي‌كنيم، از ميزان تاريخ‌مندي و ثبات كاسته شده و بر تغييرپذيري افزوده مي‌شود؛ به طوري كه لايه نمادها، تغييرپذيرترين لايه فرهنگ و عرصه ظهور گوناگوني فرهنگي است. بنابراين، فرهنگ داراي عناصر ثابت و متغيري است كه عناصر ثابت آن مباني سياست ‌فرهنگي دولت در امر پيشرفت را شكل مي‌دهند و عناصر متغير، امكان به رسميت شناخته‌شدن گوناگوني فرهنگي را فراهم مي‌سازند. به اين ترتيب، به الگويي براي سياست‌گذاري فرهنگي دست خواهيم يافت كه در آن در عين وحدت در زيربناهاي فرهنگي، گوناگوني فرهنگي نيز امكان ظهور و بروز مي‌يابد.