تجزيه عليت صفات فنولوژيكي و زراعي با عملكرد دانه گندم نان تحت شرايط ديم

تنش خشكي يكي از تنش‌هاي زيستي عمده‌اي است كه به‌طور گسترده رشد محصولات و عملكرد آنها را تحت تأثير قرار مي‌دهد. به منظور تعيين اثرات مستقيم و غيرمستقيم برخي از صفات زراعي بر عملكرد دانه گندم تحت شرايط ديم، در سال زراعي 93-1392 آزمايشي در قالب طرح لاتيس مربع (6×6) با 36 لاين پيشرفته در 2 تكرار در مزرعه تحقيقاتي دانشكده كشاورزي دانشگاه زنجان اجرا شد. صفات مورد ارزيابي شامل صفات فنولوژيكي و صفات زراعي بود. براي حذف اثر صفات غيرمؤثر يا كم‌تأثير بر روي عملكرد دانه از تجزيه رگرسيون گام‌به‌گام استفاده شد و سپس براي تجزيه ضرايب همبستگي عملكرد دانه با صفات مؤثر به اثرات مستقيم و غيرمستقيم از تجزيه عليت استفاده گرديد. نتايج تجزيه عليت نشان داد كه اثر مستقيم صفات تعداد سنبله، و تعداد دانه در سنبله و وزن هزاردانه بر عملكرد دانه در شرايط ديم مثبت و معني‎دار بوده است و در اين بين صفت تعداد سنبله بيشترين اثر مستقيم و مثبت را بر عملكرد دانه داشته است. بررسي ضرايب همبستگي و نتايج تجزيه عليت نشان داد كه گزينش لاين‌هاي با تعداد سنبله بارور بيشتر كه تعداد دانه در سنبله آن‌ها كم نباشد، مي‌تواند به‌عنوان يك رهيافت گزينش غيرمستقيم براي اصلاح عملكرد دانه در گندم تحت شرايط ديم توصيه ‌شود.