تأثير همزيستي قارچ تريكودرما Trichoderma hamatum و باكتري حل‌كننده فسفات بر برخي صفات مرتبط با عملكرد دانه گندم در سه مقدار كود فسفر

به‌منظور بررسي اثر همزيستي قارچ Trichoderma hamatum و باكتريEnterobacter sp. بر برخي صفات مرتبط با عملكرد دانه گندم (رقم ميلان)، آزمايشي مزرعه‌اي به‌صورت اسپليت فاكتوريل در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با سه تكرار در شهرستان ساري انجام شد. عامل اصلي كود فسفر (سوپرفسفات‌ تريپل) در سه سطح صفر، 50 و 100 كيلوگرم در هكتار و عامل‌ فرعي شامل تيمار قارچي در دو سطح عدم تلقيح (شاهد) و تلقيح با قارچ تريكودرما و تيمار باكتريايي در دو سطح بدون باكتري (شاهد) و كاربرد باكتري اينتروباكتر بودند. صفات مورد بررسي در اين آزمايش شامل طول پدانكل، طول اكستراژن، طول سنبله، تعداد سنبله در مترمربع، وزن هزار دانه و عملكرد دانه بود. نتايج حاكي از تأثير مثبت و معني‌دار قارچ تريكودرما و باكتري اينتروباكتر بر تمامي صفات مورد بررسي بود. به‌طوري كه عملكرد دانه در شرايط عدم مصرف كود فسفر تحت تأثير تيمارهاي كاربرد باكتري، تلقيح قارچ و به‌كارگيري توأم اين ريزجانداران به‌ترتيب از 66/2 به 37/3 (06/21 درصد)، 45/3 (69/29 درصد) و 78/3 تن در هكتار (10/42 درصد) رسيد. همچنين، اين تركيب‌هاي تيماري به‌ترتيب افزايش 96/4، 93/0 و 19/27 درصدي تعداد سنبله در مترمربع را در شرايط عدم مصرف كود فسفر به‌همراه داشتند.