تعيين مناسب‌ترين روش مديريت كلش گندم در تناوب با چغندرقند

يكي از راه‌هاي كم هزينه جهت افزايش ماده آلي خاك اعمال تناوب و استفاده صحيح از بقاياي گياهي است. اين تحقيق در قالب طرح بلوك‌هاي كامل تصادفي با نه تيمار و چهار تكرار در كرت‌هاي ثابت با تناوب گندم -چغندرقند طي دو دوره تناوبي اجرا شد. بيشترين عملكرد ريشه و قند خالص چغندرقند از تيمار هفت (تمامي كلش بدون خرد كردن + نيتروژن + شخم 30 تا 35 سانتي متري) به ترتيب به مقدار 69/61و 03/9 تن در هكتار و كمترين آن از تيمار يك (سوزاندن كلش) و برابر با 22/51 و 36/7 تن در هكتار بدست آمد. بيشترين و كمترين درصد قند ريشه نيز به ترتيب به مقدار2/18 و 11/17 درصد در تيمار چهار (خرد كردن تمامي كلش + نيتروژن + شخم 15 تا 20سانتي‌متري) و شش (تمامي كلش بدون خرد كردن + نيتروژن + شخم 15 تا 20 سانتي‌متري) مشاهده شد. بيشترين ميانگين نسبت كربن آلي به نيتروژن كل خاك مربوط به تيمار پنج (خرد كردن كل كلش + نيتروژن + شخم 30 تا 35 سانتي‌متري)، و برابر با 8/6 و كمترين ميانگين اين نسبت مربوط به تيمار يك و برابر با 46/3 بود. اثر خرد كردن كلش در پوسيده شدن آن، از نصف كردن كلش، عمق شخم و يا مصرف نيتروژن بيشتر بود. براي مديريت بهينه كلش بايد ابتدا آن را خرد كرده سپس نسبت به انجام يك نوبت آبياري اقدام نمود. در مهر ماه گندمي را كه به اندازه كافي رشد كرده، به همراه مصرف كود نيتروژن به ميزان 50 تا 100 كيلوگرم اوره و مصرف حدود 100 تا 150 كيلوگرم گوگرد در هكتار توسط شخم عميق به زير خاك برده ‌شود. به اين روش كلش گندم براي كاشت چغندرقند، مشكلي ايجاد نخواهد كرد از طرفي به مرور ماده آلي خاك و خصوصيات كمي و كيفي آن بهبود خواهد يافت.