تاثير عناصر گوگرد، بر، روي و برهمكنش آنها بر ميزان روغن ، پروتيين ،اسيدهاي چرب وبرخي صفات زراعي كلزاي پائيزه در شرايط اقليمي اراك

به منظور مطالعه تاثير عناصر روي، بُر و گوگرد بر عملكرد دانه و اجزاي عملكرد، مقايسه روغن، پروتئين و اسيدهاي چرب دانه گياه كلزا بين عناصر ضروري بر، روي و گوگرد آزمايشي در قالب طرح بلوك¬هاي كامل تصادفي با هشت تيمار و سه تكرار در سال زراعي 91-1390 درشرايط اقليمي اراك به اجرا گذاشته شد. تيمارهاي مورد مطالعه شامل 1- شاهد (بدون مصرف كود) 2- روي 3- بُر 4- گوگرد 5- روي+ گوگرد 6- روي+ بُر 7- بُر + گوگرد و 8- گوگرد+ بُر+ روي بودند. تيمار بر به صورت اسيد بوريك به ميزان 9 كيلوگرم در هكتار، تيمار گوگرد به صورت گل گوگرد به ميزان 150 كيلوگرم در هكتار و تيمار روي به صورت سولفات روي به ميزان 25 كيلوگرم در هكتار در اختيار گياه قرار داده شد. كليه عناصر ضروري مورد نياز گياه به جز سه عنصر ذكر شده به تمام كرت ها اضافه شد. عنصر گوگرد در ابتداي مرحله رشد به خاك اضافه گرديد و دو عنصر روي و بر در سه مرحله رشد (1- ابتداي مرحله رشد، خاك مصرف 2- مرحله ابتداي ساقه دهي و 3- مرحله شروع غنچه دهي به صورت محلول پاشي) در اختيار گياه قرار گرفت.نتايج نشان داد كه تاثير تيمارهاي كودي بر صفت¬هاي مورد مطالعه از جمله عملكرد دانه، درصد روغن دانه، عملكرد روغن، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملكرد زيستي، ميزان اسيد هاي چرب لينولئيك، اروسيك، اولئيك، لينولنيك و استئاريك اختلاف معني¬داري داشت. تيمار (گوگرد+ روي+ بُر)، بيشترين عملكرد دانه (05/1936كيلوگرم در هكتار)، درصد روغن دانه (06/36 درصد)، عملكرد روغن (6/ 740 كيلوگرم در هكتار)، وزن هزاردانه (3/4 گرم)، عملكرد زيستي(5/9835)، را دارا بود. بالاترين ارتفاع بوته مربوط به چهار تيمار(بُر + گوگرد با 8/109)،(گوگرد+ روي با8 /108 )،(گوگرد+ بُر+ روي با2 /108) و (گوگرد با 5/ 106) سانتي مترمشاهده شد همچنين بيشترين ميزان اسيد چرب لينولئيك در تيمارگوگرد به ميزان 02/19 درصد و بيشترين ميزان اسيد هاي چرب اولئيك ولينولنيك به ترتيب به ميزان 2/67 و 04/9درصد در تيمار (گوگرد+ روي+ بُر) مشاهده شد. بالاترين ميزان اسيد چرب اوروسيك در تيمارهاي (شاهد)و( بُر) به ترتيب به ميزان¬ 3/195 و 6/193 به دست آمدند.